Sommige wielrenners zullen altijd iconisch blijven omwille van hun postuur. Neem Eros Poli, de Italiaanse reus van bijna negentig kilogram die ooit won op de Mont Ventoux. Aan de andere kant van het spectrum staat de Venezolaanse klimmer José Rujano, die met een gewicht van 48 kilogram met recht een pluimpje genoemd mag worden.
Rujano was één van de grootste exponenten die door de Italiaanse teambaas Gianni Savio en de door de Colombiaanse overheid gesponsorde ploeg Colombia - Selle Italia naar Europa werd gehaald en daar ook daadwerkelijk slaagde. De kleine klimmer raakte verknocht aan de fiets door zijn dorpsgenoot Leonardo Sierra, die in 1990 de eerste Venezolaan werd die een rit in een grote ronde won.
Met de loopbaan van Sierra liep het overigens niet goed af, daar hij in de Vuelta van 1995 tijdens een etappe slaande ruzie kreeg met een ploeggenoot en daarop op staande voet ontslagen werd. De kolderieke beelden zijn wielerhistorie, maar Sierra zagen we daarna niet meer terug in het peloton.
Net zoals zoveel Zuid-Amerikanen ging de loopbaan van Rujano in zijn eerste jaren in een exponentiële lijn omhoog. In 2005 mocht hij, op 23-jarige leeftijd, voor het eerst aantreden in een grote ronde en dit bracht toch wel een kleine schokgolf teweeg in het wielrennen. Plots reed er een 23-jarig broekie van nog geen vijftig kilogram met de beste mannen mee omhoog en voor ze uit. Het eindigde met een winst in de koninginnenrit naar Sestriere, de bergtrui en een derde plek in het eindklassement: waar zou dit eindigen, vroegen vele wielerliefhebbers zich destijds af en Rujano doopte zichzelf al om tot 'Pantani van Venezuela'.
De jaren daarop bleef Rujano als een soort clubhopper van ploeg naar ploeg hoppen. Eén jaar na zijn succesvolle Giro werd zijn contract bij Savio na een conflict beëindigd, waarop hij hoogst onverwacht midden in het seizoen naar Quick-Step en Patrick Lefevere trok. Na enkele maanden verbrak hij ook daar zijn verbintenis, om naar Unibet te trekken.
Toen het ook bij die ploeg niet lukte, wachtte Caisse d'Epargne, het huidige Team Movistar. Daar liet hij nog wel vlagen van zijn talent zien, maar niet genoeg om contractverlenging af te dwingen. Zodoende moest Rujano, nog altijd pas drie jaar na zijn indrukwekkende Giro, met de kat in de zak terug naar Venezuela, hopend op een ommekeer.
In 2009 won Rujano op het Zuid-Amerikaanse continent zowat alles wat los en vast zat, waardoor hij ook weer in beeld kwam bij de Italiaanse ploegen die hem nog altijd niet vergeten waren. In 2010 bij ISD-Neri, maar ook daar hield hij het maar zes maanden vol. Zijn oude teambaas Savio streek echter nog eens over zijn hart en sloot Rujano voor 2011 weer in de armen bij zijn Androni Giocattoli.
En daar ontbolsterde de inmiddels 29-jarige klimmer weer volledig. In de tweede week van de Giro dat jaar wist Rujano als enige aan te haken bij Alberto Contador in zijn primetime, wat hem uiteindelijk twee ritzeges bezorgde op de Etna en de Grossglockner, toch geen kleine namen. In de laatste bergrit, net zoals in 2005 naar Sestriere, reed Rujano andermaal iedereen naar huis en de trein leek weer vertrokken.
Niets bleek echter minder jaar: richting de Giro van 2012 liet Rujano nog wat mooie dingen zien, om in de ronde zelf door het ijs te zakken en niet meer in actie te komen voor de ploeg van Savio. Een Nederlandse ploeg, Vacansoleil-DSM, had nog vertrouwen in hem en nam de Venezolaan op in de selectie als één van de kopmannen voor 2013.
Net zoals Riccardo Ricco en Ezequiel Mosquera liep die transfer echter uit op een deceptie: Rujano werd genoemd in een dopingonderzoek en mocht niet van start gaan in de Giro. Wederom trok hij gedesillusioneerd terug naar Venezuela, ditmaal om ook niet meer terug te komen. Afgelopen jaar kwam hij weer eens in het nieuws: hij koerst nog altijd, en zelfs samen met zijn zoon Jeison van 19 jaar oud, met wie hij de Zuid-Amerikaanse rondes afwerkt.
Tom van der Salm (Twitter: @TomvanderSalm) | e-mail: t.vandersalm@indeleiderstrui.nl)
Lees het artikel op de mobiele website