Waarom niet in de luwte met overmacht winnen, in plaats van botten breken in races waarin meer aliens rijden?

Een middag en avond lang met een blok in de maag, het is dit seizoen alweer te vaak het geval geweest. Weer een keiharde crash, weer uren in angst wachten op het schaderapport en uiteindelijk weer een heleboel breuken. Weer een aantal grote namen die we weken of maanden niet in actie gaan zien. Na slechts één van die spaarzame afspraken waarin we bijna alle aliens op één planeet bij elkaar hadden.

Er is de afgelopen weken en maanden veel geschreven over de programma's van de zes buitenaardsen op dit moment. Jonas Vingegaard, Tadej Pogacar, Primoz Roglic, Remco Evenepoel, Mathieu van der Poel en Wout van Aert zijn een pooltje geworden, waaruit alle wedstrijdorganisatoren het liefst vissen. Minimaal één aan de start, het liefst twee en als het even kan zelfs drie.

Ontliepen Vingegaard, Pogacar en de rest elkaar?

In de programma's van de zes was er echter opvallend weinig overlap te ontdekken in de eerste maanden van 2024. Roglic en Evenepoel troffen elkaar in Parijs-Nice, Van der Poel en Van Aert zagen elkaar alleen in de E3 en Pogacar streed tegen Van der Poel in Milaan-Sanremo. Oh, en Evenepoel versus Van Aert in de Algarve. Dat was het. Vingegaard was de enige alien in O Gran Camiño en de Tirreno, Pogacar de enige in Strade Bianche en Catalonië en Van der Poel moest het noodgedwongen alleen doen in de Ronde van Vlaanderen, door de crash van Van Aert in Dwars door Vlaanderen.

Er was best wat kritiek op deze keuzes. Ontliepen de groten van deze sport elkaar bewust? Journalist Thijs Zonneveld stelde gekscherend voor: wedstrijden mogen alleen nog doorgang vinden als er minstens twee van de zes buitenaardsen meedoen. Bij één was het te saai, en was de overmacht richting de rest te groot. Het was daarom zo waanzinnig mooi dat er in de Ronde van het Baskenland werd gespot met alle wetten. Roglic, Evenepoel én Vingegaard, DRIE stuks! Dat werd vuurwerk, dat kon toch niet anders. Alle wielerfans wreven zich in de handen, in de wetenschap dat andere ploegen ook met sterke mannen als David Gaudu, Mattias Skjelmose en Juan Ayuso naar Spanje kwamen.

Zijn valpartijen in het Baskenland toeval?

De Ronde van het Baskenland is helaas nooit vuurwerk geworden. In plaats daarvan was het op dag één, twee, drie en vier vallen geblazen, de ene dag nog harder dan de andere. Om die schuiver van Evenepoel in de tijdrit konden we nog wel lachen, Tom Pidcock eruit in de tijdritverkenning was pech. Op dag twee was het echter alweer raak voor enkele outsiders bij het wringen in de finale en op dag drie klapten Roglic en Ayuso vanuit de voorposten tegen het asfalt. In de vierde etappe kreeg dat allemaal een verschrikkelijk vervolg: letterlijk alle superhelden in één bocht, gezamenlijk tegen het beton. De één nog harder dan de ander, met opgaves en een waslijst aan breuken tot gevolg. Vingegaard en Evenepoel weken eruit, en ook Roglic gehavend.

Steentjes op de weg, een gevaarlijke greppel en rotsen langs het parcours. Er werd een hoop gescholden en gewezen na de rit. De grote vraag is: lag daar het werkelijke probleem? Of hebben we met z'n allen een dergelijke battle zo opgehyped, dat de heren en desbetreffende ploegen ook begonnen te geloven dat er in het Baskenland al een halve Tour de France te winnen was? Waarom werd en wordt er deze week louter van voren gevallen, op plekken waar de grote treinen en kopmannen van deze sport strijden om iedere centimeter in iedere bocht? Is dat toeval? Of een gevolg van te veel kleppers op één plek?

Hadden de teams gelijk bij opstellen van diverse programma's?

Na de zoveelste crash rijst de vraag: hebben de teams niet gelijk gehad, toen ze in de winter misschien niet geheel ontoevallig hun aliens naar wedstrijden stuurden waar de anderen niet waren? Omdat er in die races geen sprake was van strijd aan het front... De pelotons in Strade Bianche, Catalonie, Galicië (O Gran Camiño) en Italië (Tirreno) vonden het logisch dat UAE-Team Emirates en Visma | Lease a Bike de controle namen en de wedstrijden rustig domineerden, van start tot finish. Controle en dominantie die in het Baskenland vanaf kilometer één ver te zoeken waren.

Dat stond helaas in de sterren geschreven toen de startlijst bekend werd en de ambities werden uitgesproken. En dan te bedenken dat in juli in de Tour de France de Baskische taferelen nóg intenser worden. Dan staat naast Vingegaard, Evenepoel en Roglic ook Pogacar aan de start. Vier ploegen met acht renners (32 in totaal) die allemaal bij de eerste tien willen gaan rijden. En denk maar niet dat de Franse teams en ploegen zoals Lidl-Trek zich dan laten wegdrummen. De vrees voor meer chaos is gegrond, en daarmee ook de conclusie dat ze deze winter allemaal gelijk hadden, hoe saai de sport er soms ook van wordt. Waarom zoveel risico nemen in druk bezette voorbereidingskoersen als er straks in juli al zoveel meer risico moet worden genomen? Waarom niet in de luwte en met overmacht winnen en de benen klaarstomen, in plaats van benen en botten breken in races waarin meer aliens rijden?

Geen Evenepoel in Luik, geen Vingegaard in de komende tijd, hele programma's doorgestreept, zoals dat in 2023 bij Pogacar al het geval was na een crash in Luik. Of al die valpartijen in bijvoorbeeld een race als de Dauphiné de afgelopen jaren... Was deze vreselijke dag een Baskische race vol supersterren waard? De vraag stellen, is 'm beantwoorden voor renners en teams. En het antwoord zal ploegen nopen om in 2025 misschien nog extremer te ontlopen en op safe te spelen, om de chaos uit te stellen tot er daadwerkelijk geen uitweg meer is...

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: b.vanderploeg@indeleiderstrui.nl)