'België zal dan als eerste in de problemen komen'; olympische flirt juist met vuur Spelen voor de cross?

Is de cross nu springlevend, of op begraven na dood? Wie de afgelopen weken in de Belgische modder bivakkeerde, hoorde verschillende standpunten aan. Op de achtergrond is er nog altijd de olympische kwestie richting de Spelen van 2030, die wellicht als nieuw vliegwieleffect kunnen dienen voor de cross?

Enerzijds heb je organisatoren die zeer verhuld zijn met het volk dat naar de cross trekt. In bijvoorbeeld Hofstade - waar ook de Turbo Cross was - en Loenhout ging het toeschouwersaantal bij vriestemperaturen ruim over de 15.000 heen. Christophe Impens en Erwin Vervecken, beiden van Golazo, waren daar uiteraard zeer over te spreken.

Aan de andere kant is er anno 2025 het Mathieu en Wout-effect dat over de Belgische velden neerdaalt. 'De periode in de Kerst trekt altijd veel volk aan', duidt Vervecken. Maar toch: wat zou het bijvoorbeeld betekenen als Van der Poel een wintertje zou overslaan? 'Heel moeilijk te zeggen. Er is altijd veel volk in de Kerst en dat komt deels door die mannen, maar ook door de periode van het jaar. Als hij er niet bij is, gaan we hem wel missen.'

Anderzijds is er de laag onder de grote namen, waar we Thibau Nys en Tibor Del Grosso ook toe mogen gaan rekenen als publiekstrekkers. Enkele renners zitten binnen afzienbare periode zonder contract, het Ridley van Joris Nieuwenhuis en Felipe Orts loopt op zijn einde en Amandine Fouquenet hengelt last minute een contract binnen. Daaruit blijkt juist dat het niet goed gaat met de cross.

'Al die crossers mogen al die klassementen rijden, beginnen aan een Wereldbeker, mogen lekker voor Jan lul naar Tabor, Flamanville en Sardinië, terwijl de echte toppers, die sowieso al beter zijn, lekker aan het trainen zijn in de zon. Die komen overgevlogen en beginnen iedereen voor aap te rijden, heel kort door de bocht gezegd', verwoordde Richard Groenendaal het bij ons.

'En dan snap ik sommige sponsoren wel, die dan zeggen, waarom zal ik dan nog sponsoren? Als je 300 duizend te besteden heb als sponsor, kan je ook naar Flanders Classic bellen. Dan ben je zeker van de publiciteit, en je kan nog een wijntje drinken langs het parcours... Dat is de valkuil van onze sport op dit moment. Omdat iedereen het alleen maar over deze twee weken heeft.'

Lees verder onder de foto!

Grote namen verlaten na juniorenperiode het veld

Daarbij blijft de cross toch ook vooral een Belgisch/Nederlands feestje, zeker bij de profs. Peter Sagan, Julian Alaphilippe, Ben Turner, Ben Tulett, Jan Christen, Albert Withen Philipsen en inmiddels zelfs Tom Pidcock: allemaal reden ze podium of daarbij in de buurt bij de junioren op het WK, maar zagen we ze erna niet of zelden meer in het veld. Ook Tadej Pogacar - die net als Mathieu van der Poel werd ingezet voor een lobby-video vanuit de UCI - deed aan cross, net zoals tal van andere renners 'Qua internationaliteit kan de Olympische Spelen nog verschil maken', denkt Bart Wellens.

Met een belangrijke 'maar' vanuit de meervoudig wereldkampioen. 'België zal dan wel als eerste in de problemen komen. We denken altijd dat we de betere zijn, maar kijk eens naar de jeugdkampioenschappen… een Mattia Agostinaccho die Europees kampioen wordt, Léo Bisiaux en zo nog een paar', benoemt hij twee toppers die juist wél hun voorkeur voor het veld aan het uitspreken zijn. Met de Spelen van 2030 in het achterhoofd?

'Als het dan olympisch gaat worden, springen er ook direct meer op de kar. EF Education-EasyPost komt daar nu bij als ploeg en dat is toch al een stap. Dan gaat de cross groeien, met meer internationale vedetten', stelt Wellens. Met die vraag trokken we naar Nico Verhoeven, ploegleider bij het enige Duitse crossteam van het moment: Heizomat-Cube.

Lees verder onder de foto!

'Kijk naar natuurijs in Nederland, dat is veldritsport in België'

Verhoeven weigert te hard van stapel te lopen. ‘In veel landen, en ook Duitsland, is het armoede. Cube zit er bijvoorbeeld bij ons ook bij, maar een zwaluw maakt nog geen zomer. Cube heeft er belang bij dat het ook in België als cyclocross-merk wordt neergezet, omdat het toch elke week – en nu nog vaker – primetime op TV is. Enkel de Belgen vermarkten het. Hoe dat kan? Kijk naar het natuurijs in Nederland. Als het even vriest, staat iedereen op zijn kop. Dat is veldritsport in België.’

'Op de Spelen van 20230, in Frankrijk, wordt het dan een demonstratiesport, zeker? Als dat dan allemaal goed uitvalt, zou het vier jaar later écht olympisch kunnen worden', ziet Verhoeven. 'Dus dan spreek je eigenlijk al over een traject van acht jaar. We moeten eerst maar eens zien hoe het gaat verlopen, want je hebt ook altijd voor- en tegenstanders.'

'Het is niet vet qua Duitse talenten', analyseert de Nederlander. 'Er zijn wel een aantal jongens, maar op dit moment zijn het geen toppers. Je weet wat de olympische gedachte is: deelnemen is belangrijker dan winnen, al geldt dat voor de topsporter an sich natuurlijk minder. Maar goed, er zijn veel landen die er wel geld voor over hebben om mee te kunnen doen.’

En juist die olympische gedachte kan geld in het laatje brengen. ‘Als het olympisch wordt, is het een boost voor heel de sport. Niet zozeer voor een land of team, maar dan heb je wel dat het interessanter wordt voor Zwitserland, Italië of meerdere landen. Ik verwacht wel dat er dan meer geld gaat komen vanuit de olympische comités. Die budgetten zijn gelabeld: de KNWU krijgt bijvoorbeeld best veel.’ Zo kan Gerben de Knegt wél makkelijk dingen geregeld voor zijn MTB-talenten, maar minder voor zijn crossers.

Lees verder onder de foto!

'We zijn toe aan verandering van de cross'

Jolanda Neff, voormalig olympisch MTB-kampioene en momenteel in België voor de kerstcrossen, gaat daar volledig in mee. 'Er zou in Zwitserland al veel meer geld beschikbaar komen vanuit de overheid en dat leidt automatisch tot meer trainingskampen, wedstrijden en jonge kinderen die de sport gaan betwisten. En dat geldt niet alleen voor Zwitserland, maar nog heel veel landen.'

'De sport hoort ook 100% op de Spelen. Het is de perfecte sport voor het publiek. Ik weet zeker dat er heel veel mensen zouden komen kijken en het op de TV zouden aanschouwen. Het zou een echte aanwinst kunnen zijn voor de Spelen, met veel nieuwe aanwas. En je brengt de UCI en World Athletics aan boord, maar ja, het blijft politiek...', duidt zij de keuzes waar ze bij het IOC in het eerste half jaar van 2026 voor staan richting de Spelen van 2030 in Frankrijk.

Om met de Belgische input van Wellens af te sluiten: ‘We zijn toe aan een verandering van de cross. Dat is de afgelopen jaren al een beetje bezig: de echte crosser is tegenwoordig zeldzaam, het wordt steeds meer combineren. Het kan wel een surplus geven voor de sport, al ga je ook kunnen zien dat de Vlaamse kermiscross dan misschien verdwijnt. Is dat een nadeel of voordeel? Dat moeten we dan zien. Als we niet wagen, kunnen we ook niet winnen.’