Geen toneelstukken, de tijdrit van Pogacar was gewoon niet goed, stelt goeroe: 'Komt op hoge snelheden in problemen'

Met twee vingers in de neus leek Tadej Pogacar het Critérium Du Dauphiné op zijn naam te schrijven. De Sloveen was in de bergen oppermachtig ten opzicht van zijn rivalen Jonas Vingegaard en Remco Evenepoel, maar in de tijdrit kreeg hij echter een flinke klap te verwerken. Sommigen noemde het een toneelstukje, maar anderen zagen toch echt een teken van zwakte. Dat lijkt nu onderbouwd te worden met wetenschappelijk bewijs.

Stefan Deckx is bewegingsanalist aan de Universiteit Antwerpen en was onder meer nauw betrokken bij de geslaagde werelduurrecordpoging van Victor Campenaerts. Hij komt meteen met de deur in huis vallen. 'Pogacars lichaamszwaartepunt ligt te veel vooraan.', vertelt hij aan Knack. 'Zijn ellebogen rusten op het stuur, waardoor hij niet genoeg druk kan zetten op zijn achterwiel. Bij zulke hoge snelheden kom je daardoor in de problemen, zeker in een bocht.' Eerder trok Thijs Zonneveld al dezelfde conclusie.

'De krachtlijnen lopen verkeerd', stelt de wetenschapper. Wat betekent dat? Als voorbeeld van de perfecte positie neemt hij Evenepoel, die de tijdrit in de Dauphiné won. 'Bij hem ligt het snijpunt van de lijn door zijn schouder en elleboog, en de lijn door de voorvork, exact in de as, het middelpunt van het voorwiel. Dat is perfecte geometrie. Alle krachten uit het bovenlichaam komen daar samen en heffen elkaar op. Zo krijg je een ideale krachtoverdracht op de rotatie van het voorwiel, loodrecht op de weg.'

Lees verder onder de foto!

Tijdrijden is als Formule 1: 'Hij duwt zijn fiets niet genoeg in de grond'

'Bij Pogacar ligt dat snijpunt áchter en boven de as van het voorwiel. Daardoor is zijn fiets minder stabiel, moeilijker te besturen, en werkt het geheel tegen. Bovendien brengt hij de kracht uit zijn bovenlichaam minder efficiënt over. Hij duwt zijn fiets als het ware niet genoeg in de grond – zoals de downforce van een Formule 1-wagen dat wel doet. De hele keten – van voorwiel tot achterwiel, van elleboog tot voet – is daardoor minder gesloten.'

De huidige positie van de kopman van UAE Team Emirates - XRG is zelfs een stuk slechter dan zijn oude positie, bijvoorbeeld tijdens de zevende etappe van de Tour de France van 2024. 'De lijn door schouder en elleboog liep toen vóór de as van het voorwiel, niet erachter zoals nu. Ze liep zelfs bijna evenwijdig met de lijn door de voorvork. Geen snijpunt dus in de as van het voorwiel, en ook niet ideaal – zoals bij Evenepoel – maar wél beter dan Pogacars huidige positie.'

Lees verder onder de foto!

Minder stabiliteit, minder snelheid: 'De pedaalslag is minder krachtig'

Maar niet alleen de stuurstabiliteit is het probleem, want ook de bekkenkanteling is niet goed. Die is naar achter gekanteld. 'Door de kanteling naar achteren krijgt Pogacar meer en ongunstige spanning op de lage rug. Hij kan ook minder gebruik maken van zijn achterste spierketen: de grote bilspier (de grootste van het lichaam), de hamstrings en de onderrug. Ook de pedaalslag is minder krachtig. Hij trapt platter, en dus minder schuin achterwaarts. Vergelijk het met de schuine startblokken in de atletiek, waar sprinters hun voeten tegen zetten', vergelijkt Deckx.

Hoe komt het dan dat men bij UAE Team Emirates de positie op zo'n ongunstige wijze hebben veranderd? De Belg denkt het te weten. 'Ik vermoed dat ze vooral naar de cda-waarde gekeken hebben – de coëfficiënt van aerodynamische weerstand – en te weinig naar biomechanica en krachtlijnen van het lichaam. Mogelijk zit Pogacar nu aerodynamischer op zijn fiets. Maar dat weegt niet op tegen de biomechanische nadelen.'