IDL Retro | De uitgebleven inhuldiging van een leeglopende prins

In de rubriek IDL Retro kijken we terug naar koersen of renners uit het verleden. In december doen we dit aan de hand van renners die dit jaar de fiets aan de wilgen hingen en met een koers waarin ze een hoofdrol vertolkten of winnend wisten af te sluiten. De afsluiter van dit jaar: Damiano Cunego.

2004 is niet bepaald een wielerjaar dat zo maar even door de bezemwagen der vergetelheid zal worden opgeveegd. Een Texaans baasje hees zichzelf voor een onmogelijk geachte zesde keer in het gele vodje op de Champs-Élysées en zette zo Jacques Anquetil, Eddy Merckx, Bernard Hinault en Miguel Indurain op een tweede Tourtrede. De verzamelde sportbonden kunnen gummen wat ze willen, in het collectief geheugen is hij recordwinnaar van de Tour. In Verona, aan het eind van het seizoen, ontwaakte fietsend slaapwandelaar Oscar Freire voor de derde keer op een WK-streep met zijn handen in de lucht en voegde zich toe aan een recordrijtje: Binda, Van Steenbergen, Merckx, Freire.

Het was ook het jaar waarin een zeer geliefd campionissimo betrekkelijk jong het leven liet. Tour- en Girowinnaar Marco Pantani (34) verdronk op Valentijnsdag in Le Rose Suite Hotel te Rimini, kamer 505, in een vertroebelde zee van pillen, cocaïne, roze scherven, complottheorieën, verwarring en eenzaamheid. Onder meer, ongetwijfeld. ‘Laatste Flandrien’ Briek Schotte dokkerde in zijn aflossing zachtjes en passend de dood in op de dag dat De Ronde van Vlaanderen werd verreden.

De Ronde van Italianen
Onder de levenden presenteerde de Nederlandse UCI-voorzitter Hein Verbruggen revolutionaire plannen. De Giro en Vuelta waren op dat moment ongewild xenofobe, nationale parades van drie weken. Vanaf 1997 ging de zege in Italië elf keer op rij naar een Italiaan. In de Vuelta van 2004 eindigden 23 Spanjaarden bij de beste 25 in het klassement. De Tour de France was niet het mooiste, maar het enige meisje in de klas. De Pro Tour (nu WorldTour) moest vanaf 2005 (o.a. via startplicht voor alle grote ploegen) langzaam weer voor een internationaler startveld in Vuelta en Giro gaan zorgen. De Nederlandse fans die middels Tom Dumoulin graag weer eens een Nederlandse Tourzege zouden zien, zijn Verbruggen vast zeer erkentelijk.

Zo erg eng Spaans als de Vuelta van 2004, was de Giro die jaargang niet Italiaans - al scheelde het niet veel. De helft van de deelnemende ploegen kwam uit Italië en alle kanshebbers kwamen uit de laars, twee excuusfavorieten uit Oekraïne (Sergei Gonchar en Yaroslav Popovytsj) even negerend. Gilberto Simoni en Stefano Garzelli waren de voorziene protagonisten. Een Franco Pellizotti of Vladimir Belli kon misschien verrassen. ‘Gibo’ Simoni was de titelverdediger en had bovendien, met Eddy Mazzoleni en de vlak voor de Giro met 4 zeges doorgebroken Damiano Cunego, twee raspaarden in zijn Saeco-span.

Il Piccolo Principe
Rekende hij zich bij de twee etappes en eindzege van de 22-jarige Cunego in de voorbereidende Giro del Trentino misschien nog een sterke knecht voor de Giro rijk; een snelle, nieuwe zege van zijn jeugdige lijfeigene in de tweede rit van die Giro moet hem zwaar verontrusten. De derde dag gaat het al serieuzer omhoog naar Corno Alle Scale. De aan Simoni trouw gezworen Cunego versnelt even door in een chicane. Hij is direct alleen. Gibo dendert er met stomende neusgaten op en over. Deze Giro is geen onderonsje van Italianen, maar een debat onder ploeggenoten. Simoni wint de rit voor Cunego en trekt de roze leiderstrui aan.

Tussen ritzeges van sprinter Alessandro Petacchi door (9 in totaal) delen Simoni en Cunego plaagstootjes aan elkaar uit: Cunego verovert even roze met bonificaties. In de tijdrit gaat de trui tijdelijk om de schouders van Oost-geblokte tempobruut Popovytsj. Het zware laatste kwartet bergritten zal beslissen over de zege in deze Giro. De eerste voert naar Falzes. Het Saeco van Simoni en Cunego wil direct korte metten maken met Popovytsj en stuurt Mazzoleni en Tonti in de vuurlinie. Op de voorlaatste klim komt Simoni niet weg, Cunego wel. Hij rijdt naar zijn ploeggenoten toe. Popovitsj en Simoni zijn aan elkaar geketend. De wetten van de koers doen de rest. Cunego wint de Giro van 2004 en is zo vlak na de dood van Pantani, met zijn gelijkenis aan de hoofdpersoon van het boek van Antoine de Saint-Exupéry en weinig imposante gestalte, de kleine prins van het Italiaanse wielrennen: Il Piccolo Principe.

Uitgebleven inhuldiging
De verwachtingen rond het prinsje zouden nooit worden ingelost. Van een halfgod die op 22-jarige leeftijd zo sierlijk naar een Giro-zege fladdert wordt meer verwacht dan drie zeges in de Ronde van Lombardije en een overwinning in de Amstel Gold Race. Hooguit aardige ornamenten op een paleis waar men de prins in zag wonen en tot koning gehuldigd zou zien worden. De carrière als campionissimo duurde uiteindelijk een jaar of 5, daarna werd het snel minder.

Gedurende dat proces moet Damiano het hebben beseft. Ik ben geen renner, ik ben zelfs geen fiets of een velg meer. Ik ben een tube, een leeg lopende tube. De sponsors gebaren hopeloos dat ik moet worden vervangen. Ze moesten door, de koers wacht op niemand. Er was geen ploegleider, vriend of arts die Cunego nog kon plakken. Ergens in de berm bij Nippo te Vini Fantini lag hij de afgelopen jaren te wachten tot de bezemwagen hem opveegde. Eind juni was het zover.

(Foto: screenshot)