Hoofdpijndossier in de Vuelta a España: de grote voor- én nadelen van het uitsluiten van Israël (Premier Tech)

De hele eerste week van de Vuelta a España hing de vrees al in de lucht, maar waar de veiligheid van de renners toen lange tijd nog gewaarborgd kon worden, had de politie in het vrijgevochten Baskenland geen antwoord op een massaal protest voor Palestina. De vreselijke gebeurtenissen in Gaza zetten ook de Ronde van Spanje aan het denken, want hoe nu verder, nu protesten op de openbare weg overduidelijk niet op een veilige manier kunnen worden uitgevoerd? Een hoofdpijndossier met diverse oplossingen, maar geen van allen lijkt een gunstige uitkomst te hebben.

Israël (Premier Tech) uitsluiten zou de protesten kunnen stoppen

De wielersport en zoveel sporten in deze wereld pretenderen neutraal te zijn, politiek moet buiten de deur blijven en hier moet het louter om de prestaties gaan. Een nobel streven, maar als de wereld in de fik staat, is dat een utopie. De emoties lopen hoog op en Kiko Garcia, technisch directeur van de Vuelta, zei woensdagavond na rit 11 misschien wel hardop wat vele andere wielerfans dachten: moet Israel-Premier Tech niet uit de Vuelta worden gezet, of uit zichzelf naar huis? Het is duidelijk dat de aanwezigheid van Israel de protesten voedt, zolang zij er zijn, zullen die normaliter niet stoppen.

'We kunnen het niet accepteren, maar tijdelijk en met voorrang voor ieders veiligheid boven deze oplossing, zoals we begrijpen zou het deze zijn: dat het Israëlische team zelf beseft dat het door hier te zijn de veiligheid van iedereen niet bevordert', zei Garcia. En misschien heeft de Spanjaard gelijk. Als Israel als naamgever uit de wedstrijd wordt genomen, haal je misschien wel de angel uit de motivatie van veel protesterende mensen. Mensen die vinden dat een land, dat onder grote druk staat door de huidige situatie in Gaza, niet zou moeten meedoen aan grote sportwedstrijden.

Als dat inderdaad de drijfveer is, zouden de protesten misschien stoppen. En dan zou, zoals Garcia zegt, de veiligheid gewaarborgd kunnen worden voor de rest van de Vuelta. Dan had Tom Pidcock op woensdag misschien wel door kunnen rijden tot de finish en de ronde op z'n kop kunnen zetten en hoeven renners niet voor iedere bocht te vrezen voor grote spandoeken, vlaggen of zelfs mensen die opdoemen. Áls dat inderdaad de grootste en enige drijfveer is, zou het de sport - die volgens de UCI voorop zou moeten staan - kunnen helpen.

Lees verder onder de foto

Maatregelen tegen Rusland laten (wieler)sport twee keer nadenken

Een ander veelgenoemd argument voor het uitsluiten van Israel-Premier Tech en dan met name de hoofdsponsor, gaat over de maatregelen die de afgelopen jaren werden genomen tegen Rusland en zijn sporters. Rusland viel begin 2022 Oekraïne binnen en dat werd gevoeld in de sportwereld. Vrijwel alle sportbonden en -organisaties namen maatregelen tegen het land en dan met name de sporters die onder Russische vlag wilden uitkomen in hun sport. Dat begon met uitsluiting, waaronder ook Gazprom-Rusvelo, dat door de Russische invasie in Oekraïne in 2022 werd opgeheven door de UCI.

Nu lag Rusland al jaren lang onder een vergrootglas door grootschalige dopingpraktijken en de afgelopen jaren blijft het land een geweigerde gast in de sport. Toch werd er naar een oplossing gezocht voor Russische sporters, die natuurlijk vaak niets te maken hadden met de beslissingen van het land waar ze zijn geboren. Zo besloten veel sportorganisaties om atleten onder neutrale vlag toe te staan. Rusland bleef en blijft uitgesloten van onder meer de Olympische Spelen 2024 en het WK voetbal 2026, maar atleten (en dus ook wielrenners) mochten en mogen zonder vlaggetje weer meedoen.

Israel uitsluiten van de de Vuelta, lijkt op papier een maatregel die eerder om vergelijkbare redenen werd genomen tegen Rusland. Israëlische atleten of renners van een Israëlische ploeg uitsluiten, voelt niet goed (waarover later meer), maar veel mensen vinden dat het wel een soortgelijke situatie aan het worden is als enkele jaren geleden. Moeten ook Israëlische atleten onder neutrale vlag gaan uitkomen in hun sport? Of zijn de acties van Israël in Gaza anders dan die van Rusland in Oekraïne? Daar zijn de meningen heel stevig over verdeeld, in tegenstelling tot 2022, toen Rusland als enige agressor werd aangewezen.

Lees verder onder de foto

Kan Matthew Riccitello iets doen aan de situatie op de Gaza-strook?

Daarmee zijn we aangekomen bij de nadelen van het uitsluiten van Israel-Premier Tech in de Vuelta en Israel als land in de wielersport. Nadelen die de Russische sporters en sportteams in 2022 en in de jaren erna al ondervonden. Want in hoeverre kan een atleet iets doen aan een situatie elders? Kan Israel-Premier Tech-kopman Matthew Riccitello iets doen aan de situatie op de Gaza-strook? Nee, natuurlijk niet. Het is om dezelfde reden dat journalisten rond wedstrijden zelden vragen aan atleten wat zij ervan vinden. Omdat het geladen is, en omdat het niet hun strijd is.

Natuurlijk kun je je afvragen of er niet een bepaalde verantwoordelijkheid ligt bij de renners, die worden betaald door het bekritiseerde Israël. Recent zei de afzwaaiende Jakob Fuglsang niet voor niets dat hij blij is dat hij na zijn afscheid niet meer met Israël in verband zal worden gebracht. Veel andere renners uit de ploeg zullen dat ook hebben, al is het alleen al vanwege de constante dreiging rond het team. Renners worden het hele jaar al onder zware beveiliging naar de bus begeleid. Op die bus is de naam van Israël al lang geleden geschrapt, uit vrees voor protesten en meer.

Daarmee is - uit nood - al een klein begin gemaakt aan de eerder genoemde maatregel, om onder neutrale vlag verder te koersen. Want zoals gezegd: Riccitello en consorten uit de Vuelta gooien, vanwege een naam op hun shirt, is dat oké? Moeten atleten hun baan verliezen door de ontstane situatie van hun hoofdsponsor? Dat heeft naast een Vuelta-uitsluiting mogelijk ook grote gevolgen voor de toekomst van de ploeg. Dat zal veel mensen die tegen Israël ageren een rotzorg zijn, maar organisaties die dergelijke besluiten moeten nemen, denken daar waarschijnlijk wel over na.

Lees verder onder de foto

Waar stopt het, als protesterende mensen nu gelijk krijgen in de Vuelta?

De roep om veiligheid in het peloton is logisch, maar de emoties liggen duidelijk te hoog om een vreedzaam protest te bewerkstelligen. De hele wereld ziet renners die onder spandoeken door moeten fietsen, of mensen op de weg moeten ontwijken. Het zijn geen fijne beelden en hoewel de UCI in een statement vooral wees op een politiek neutrale wielersport, is dat natuurlijk een utopie in een wereld die in de fik staat. Mensen hebben meningen en juist de wielersport is daar, als sport op de openbare weg, een uitstekende plek voor om die te ventileren.

In een voetbalstadion kan een spandoek worden geweigerd, omdat iedereen door een poortje moet om binnen te komen. Langs de kant van de weg is iedereen vrij om te doen en laten wat hij/zij wil. Dat is de charme van de wielersport, maar in situaties als deze ook het gevaar. En juist daarom lijkt juist het wielrennen in de maag te zitten met eventuele maatregelen. Want hoewel de veiligheid van deze Vuelta misschien gewaarborgd kan worden door de angel eruit te halen en Israel (Premier Tech) uit te sluiten, waar gaat het vervolgens stoppen?

Natuurlijk is de Gaza-situatie zwaarbeladen, maar als mensen met een andere mening over bepaalde zaken zien dat een protest tegen Israël slaagt middels uitsluiting, wie zegt er dan dat er morgen niet een groep mensen op de weg gaat staan om te protesteren tegen hetzelfde of zelfs andere zaken? Er zijn nogal wat bedenkelijke sponsoren in de sportwereld en op de openbare weg staat het iedereen vrij om de gekste capriolen uit te halen om tegen van alles en nog wat te protesteren. Israel-Premier Tech noemde uitsluiting daarom 'een gevaarlijk signaal' in wat nu en de komende tijd een ongekend hoofdpijndossier zal blijven.

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: b.vanderploeg@indeleiderstrui.nl)