IDL Retro | De Tadej die Slovenië kennis liet maken met de Tour de France en Giro d'Italia

Primoz Roglic is de eerste Sloveen die een Tourrit wist te winnen en Tadej Pogacar is de eerste Sloveen die ooit de Tour zelf wist te winnen: toch waren het niet Rog of Pog die als eerste Sloveen in de top tien van de Tour wist te eindigen. Dat was Tadej Valjavec, in 2008. Deze IDL Retro gaat over de ex-renner, de voorloper van de huidige generatie Sloveense toppers.

Tadej Valjavec werd op 13 april 1977 geboren in Kranj, waar ook de wieg staat van Luka Mezgec en Jan Polanc. Op 22-jarige leeftijd, toen had Pogacar al een Tourzege in zijn achterzak, maakte de wielerwereld kennis met de Sloveen: hij won de Baby Giro in 1999, wat hem een contract bij het grote Fassa Bortolo van onder meer Alessandro Petacchi en Wladimir Belli opleverde.

Voor die ploeg zou Valjavec, een goede klimmer, vier jaar uitkomen en onder meer ereplaatsen in de Vuelta, Ronde van België en Ronde van Zwitserland verzamelen. In 2003, toen onder meer Fabian Cancellara, Ivan Basso, Filippo Pozzato en Michele Bartoli voor de ploeg uitkwamen, verliet Valjavec het Italiaanse team voor het Zwitserse Phonak van Alex Zülle en Tyler Hamilton.

Valjavec nestelt zich tussen de gevestigde namen

Bij Phonak mocht de Sloveen het eindelijk als grote ronde-kopman proberen in de Giro van 2004. Na een vierde plek in de Ronde van Romandië, de voorbereidingskoers op de Ronde van Italië, deed hij dit naar behoren met een negende plaats. In 2005 (Phonak) en 2006 (zijn eerste jaar bij Lampre) ging het wat minder, maar in 2007 was Valjavec weer terug.

Valjavec begon dat jaar met een derde plek in de Ruta del Sol, tweede plaats in de Ronde van Valencia, vierde notering in Parijs-Nice, zevende plek in de Ronde van het Baskenland en een tiende plaats in Luik-Bastenaken-Luik, om vervolgens het Sloveens kampioenschap te winnen en als negende te finishen in de Dauphiné. Op die manier ging hij als serieuze top tien-klant van start in de Tour de France, waar hij teleurstellend als negentiende eindigde. Dat waren meteen ook zijn laatste wedstrijdkilometers van dat jaar.

In 2008 maakte Valjavec de overstap naar AG2R, waar hij één van de kopmannen voor de grote wedstrijden werd. Dit kwam in een matig voorjaar niet echt naar voren, maar na een dertiende plek in de Giro was het vertrouwen terug voor de Tour de France. Valjavec werkte die Tour als een diesel af, maar zette in de laatste week - na ritoverwinningen van ploegmaten Vladimir Efimkin (na uitsluiting van Riccardo Ricco) en Cyriel Dessel - zijn opmars richting top tien voort. In Parijs finishten hij en Efimkin uiteindelijk, na het schrappen van nummer drie Bernhard Kohl - als negende en tiende.

Voor 2009 mikte Valjavec op de Giro d'Italia, waar hij opnieuw als negende eindigde in de door Denis Menchov gewonnen editie. Dit leverde hem wel uitstekende benen voor de Ronde van Zwitserland, waar hij in de leiderstrui de slotdag indook. In een rampzalige tijdrit zakte hij nog van één naar zeven, al was het wel een editie die door de organisatie speciaal voor lokale held Fabian Cancellara ontworpen was.

Valjavec ziet loopbaan na dopingperikelen als nachtkaars uitdoven 

Het jaar nadien richtte Valjavec opnieuw zijn pijlen op de Ronde van Italië. Net voor de start sloeg het noodlot echter toe: op 3 mei 2010 maakte zijn ploeg AG2R bekend dat Valjavec op non-actief werd gezet vanwege dopingverdenkingen, waardoor hij niet mee kon doen aan de Giro. De Sloveense wielerbond sprak hem enkele maanden vrij, waardoor zijn ploeg hem opnieuw erbij moest nemen en enkele koersen moest laten afwerken.

Na 2010 waren ze hem echter liever kwijt dan rijk en Valjavec kon enkel onderdak vinden bij de Turkse ploeg Manisaspor. Op 22 april 2011 kwam de CAS met een uitspraak: Valjavec had zich inderdaad schuldig gemaakt aan dingen die niet mochten en werd voor twee jaar geschorst. Na zijn schorsing keerde hij nog even terug bij het continentale Sava-team en in 2018 liet hij zich nog eens zien bij een Kroatische wedstrijd, maar daarna was zijn loopbaan echt ten einde.

Valjavec hield zich tijdens zijn loopbaan al bezig met wat daarna zou komen en nam in na zijn gouden jaar 2007 de gastlocatie Vila Triglav over in de Sloveense bergen. Daar is hij anno 2022 nog steeds eigenaar van, en hij organiseert ook nog wieler- en mountainbiketrips door de Sloveense bergen. Zijn idool is Bono van U2, voor de volledigheid.

Tom van der Salm (Twitter: @TomvanderSalm) | e-mail: t.vandersalm@indeleiderstrui.nl)