Column: Nacer Bouhanni; enfant terrible of een gekwetste topsprinter?

Nacer Bouhanni. de naam doet sommige wielervolgers al schuimbekken. Hij werd verguisd en verstoten, maar bleef altijd een winnaarstype. Tot afgelopen week dan. Toen bleek ook de ondoordringbare vechter plots kwetsbaar te zijn. We hadden zijn menselijkheid al veel eerder kunnen en moeten omarmen.

De vaste wielervolgers zullen de afgelopen weken Bouhanni veelvuldig voorbij hebben zien komen. Na de gevaarlijke sprint in de Cholet-Pays de la Loire kreeg de Fransman voor de zoveelste keer in zijn carrière de hoon van de wielerwereld over zich heen. De meesten keurden de sprint op een correcte manier af, maar sommigen zagen de kans schoon om flink tekeer te gaan tegen de wielrenner op sociale media. Daarbij werd hij weggezet als crimineel, of als een misdadiger op de fiets. Er passeerden echter ook diep racistische berichten de revue, die ik hier absoluut niet ga herhalen. Bouhanni brak, sprak zich uit en kreeg gelukkig ook bijval vanuit het peloton. Zelfs van Jake Stewart, de renner die hij in de bewuste sprint breuken in zijn hand bezorgde.

Een enfant terrible fascineert overal en altijd

Bouhanni is haast verenigd met de term ‘enfant terrible’. Je kent ze wel, de tegendraadse figuren die menig medium laten ontploffen wanneer ze weer eens iets hebben gedaan wat niet binnen de maatschappelijke normen past. Want een term als deze krijg je niet zomaar. Vaak gaat daar een heel proces aan vooraf. Incidenten stapelen zich op en voor je het weet kom je nooit meer van deze geuzennaam af. Bouhanni dus ook niet.

Wat mij fascineert aan dit hele geheel, is dat Bouhanni niet áltijd het enfant terrible geweest kan zijn. Ooit moet er iemand zijn geweest die hem die term voor het eerst toebedeeld heeft. Dat ben je niet wanneer je voor het eerst op een fiets stapt, niet wanneer je één keer ruzie hebt en ook niet na één gevaarlijke sprint. Toch zijn er ook zat wielrenners te bedenken die eveneens een reeks incidenten op hun naam hebben, maar niet als enfant terrible omschreven worden. Kennelijk zijn er dus meer factoren van belang om zo te worden.

Wat verder interessant is, is dat bijna iedere sport wel haar eigen enfant terrible heeft. Waarom weten karakters als Mario Balotelli of Nick Kyrgios keer op keer de aandacht op zich te vestigen? Omdat de mens zich nou eenmaal graag wil verbazen, maar ook omdat het stuk voor stuk geniale sporters zijn. Vaak worden ze alleen te weinig besproken om hun prestaties op het veld, op de baan of op de fiets. Specifieke acties verdrijven de prestaties. Eigenlijk kun je het voor velen dan amper meer goed doen. Bouhanni bleef wedstrijden winnen, ook op een faire manier, maar dat blijkt altijd minder spectaculair te zijn dan wanneer hij van zijn lijn afwijkt.

Bouhanni in betere tijden, als ritwinnaar namens Arkéa-Samsic.

Bouhanni onttroont Cavendish

Speciaal voor deze column ben ik teruggekropen in de carrière van Bouhanni. Tijdens zijn opkomst in het peloton begon ik het wielrennen, na enkele jaren afwezigheid, weer intensiever te volgen. Bouhanni is één van de grootste sprinttalenten van die tijd. In 2013 mag hij zijn eerste Tour de France rijden. Het is de tijd van de machtsovername in de wereld van de snelle mannen. Marcel Kittel onttroont definitief Mark Cavendish als koning van de massasprint. Bouhanni moet na vijf etappes afstappen, want hij is ziek geworden.

Waar Kittel op het sportieve vlak de titel van The Manx Express overneemt, krijgt Bouhanni een aantal jaar later een andere status van Cavendish toebedeeld: die van enfant terrible. VeloNews kroont de Franse sprinter na een reeks incidenten (in Parijs-Nice en Tour du Poitou-Charentes) in 2016 tot het nieuwe zorgenkind van het peloton. Cav wint na dat seizoen nog maar twee keer, terwijl Bouhanni zestien keer zegevierde. Dat lijkt me het definitieve einde van een tijdperk.

Enfant terrible versus modelprof

De vraag die blijft, ís Bouhanni een enfant terrible óf hebben wij hem dat gemaakt? Voor de teloorgang van Cavendish was Bouhanni kennelijk niet de misdadiger die hij hedendaags wordt genoemd. Sterker nog, berichten uit Franse media laten zien wat voor rustige en kalme jongen hij kan zijn. Ex-ploegleider Franck Pineau stak de loftrompet af voor zijn toptalent. Hij kende bijna geen renner die meer bezig was met zijn sport dan Bouhanni: hij schetst het beeld van een modelprof.

Het is duidelijk dat er een winnaar in de dan nog jonge renner schuilt. Pineau zegt Bouhanni niet te willen teleurstellen in de ondersteuning. Toch krijgt de ex-bokser vanuit zijn FDJ-ploeg een aantal rake klappen te verduren wanneer hij eerst niet geselecteerd wordt voor Milaan-Sanremo en later óók niet mee mag naar de Tour de France. Dat, terwijl hij op dat moment de Giro d’Italia domineerde met drie ritzeges en de puntentrui. Zijn ploeg geeft de voorkeur aan de keurige Arnaud Démare, die op dat moment zeker nog niet hetzelfde palmares kan voorleggen als zijn teamgenoot. Een Franse vete lijkt geboren, Bouhanni moet bij de ploeg het veld ruimen.

Bouhanni als renner van Cofidis.

Een vechter in hart en nieren

Ook bij Cofidis heeft Bouhanni geen gemakkelijke jaren. Hij ligt verbaal overhoop met de ploegleiding en later zou hij zijn tijd bij de ploeg als een ware ‘nachtmerrie’ omschrijven. Als voormalig bokser moet hij redelijk wat tegenslag gewend zijn, want uiteindelijk weet hij zich ondanks alles steeds weer naar overwinningen te worstelen. Luctor et Emergo, zo zou hij prima thuispassen tussen de Zeeuwse wateren. Bouhanni blijft knokken. Voor winst. Voor de sport waar hij zoveel voor heeft opgegeven. Voor zijn familie die hem steunt. Voor erkenning. Voor vrijwel alles.

In een zekere mate moeten alle negatieve ervaringen Bouhanni gedreven hebben. Ze hebben hem misschien wel gemaakt tot de sporter die hij tegenwoordig is. Hoe kun je als sporter presteren, wanneer je status als ‘enfant terrible’ iedere keer bevestigd wordt door je wilskracht? Iedere keer dat hij verguisd wordt, zal hij harder willen terugvechten. Zo zit hij als winnaar in elkaar. Sprint na sprint, iedere keer opnieuw. Bijna dan, tot afgelopen week. Toen gaf hij toe dat hij bijna wilde stoppen met dat ‘rotfietsen’. Hij was er klaar mee. En zo gekwetst kun je alleen zijn, wanneer je diep en diep om iets geeft.

Tijd van bezinning, ook voor ons

Ik verwacht dat de UCI een fikse schorsing in petto heeft voor Bouhanni na het incident in Cholet-Pays de la Loire. Het was dan ook een gevaarlijk manoeuvre. Het zal voor hem een moment zijn om te bezinnen wat hij wil met zijn carrière. Ik hoop van harte dat hij zich voor de zoveelste keer kan terugvechten, zodat hij kan laten zien dat hij na bijna tien jaar nog steeds een topsprinter in het peloton is en niet alleen het ‘enfant terrible’ dat sommigen hem toeschrijven.

Wanneer we óók dat beeld van Bouhanni omarmen, zal hij wellicht met een heel ander gevoel de sprints ingaan. Dan heeft hij die extra overwinning echt niet nodig om herinnerd te worden als wielrenner. Anders is het afwachten wanneer Bouhanni de officiële mentale knock-out uitgedeeld krijgt. Dan is het klaar met zijn status in het peloton, maar hebben we er ongetwijfeld geen moeite mee om de titel naar de volgende door te schuiven. Enfants terribles lijken immers steeds op te duiken.

Jannick van der Hooft - (e-mail: j.vanderhooft@indeleiderstrui.nl)