Column: Waarom de overheid nóg harder moet ingrijpen in fietsend Nederland

'Laten we er met z'n allen voor zorgen dat we in juni in ieder geval wel naar buiten kunnen.' Het was één van de laatste zinnen uit een mooie toespraak van Tom Dumoulin via de politie Limburg. Blijf binnen tijdens Paasweekend, zo was zijn oproep. Initiatieven die nodig zijn, omdat de overheid nog onvoldoende ingrijpt in fietsend Nederland.

Werkend Nederland ging in maart op slot, iedereen nam de afgelopen tijd (met vallen en opstaan) langzaam maar zeker afstand van elkaar, familiebezoekjes zijn gecanceld, vakanties worden afgeraden, ouderen in verzorgingstehuizen zitten dag-in-dag-uit alleen op hun kamer en de scholen zijn al weken dicht. Tegelijkertijd laat de overheid de touwtjes redelijk vieren als het om fietsen gaat. En daar maken de fietsers dan weer dankbaar gebruik van.

Anderhalve meter op de fiets niet te waarborgen

Ga niet meer in groepjes fietsen, zo luidt al weken de oproep. Dat ze tot vorig weekend nog steeds vaak gespot werden, werd slechts afgedaan met een beschuldigende vinger van Mark Rutte. Doe het niet, en dat was het wel. Ik heb nergens gelezen dat die mensen van hun fiets zijn getrokken en met een boete naar huis zijn gestuurd. Ook opvallend: Fietsen met z'n tweeën mag wel, en voor fietsers alleen gelden al helemaal amper nog regels. Doe lekker je ding, en hou als het even kan anderhalve meter afstand.

Ik richt mij hier op de fietsers (recreatief, e-bike, stadsfiets, racer...), omdat we een wielersite zijn, maar ook omdat ik heb gemerkt dat fietsen meer dan bij wandelen en hardlopen een dingetje wordt als het gaat om afstand houden en lief zijn voor elkaar. In het park hier om de hoek lopen hardlopers en wandelaars vaak keurig door het gras om mij en mijn hond heen en ik doe hetzelfde bij anderen. Tijdens mijn laatste fietstocht eind maart bleek tientallen keren tijdens de rit dat die afstand op de fiets simpelweg niet te waarborgen is.

Coronaregels voor Nederland lopen mank met die voor fietsers

Dat is voor een groot gedeelte geen verwijt naar de fietsers. Hoewel er nog genoeg aso's zijn die schijt hebben aan alles, doen veel ook wat van hen gevraagd wordt: fiets alleen en hou je snot en spuug bij je. Alleen is dat op veel fietspaden niet genoeg, als je ook de social distancing in acht wil nemen. Een inhaalactie, of solofietsers die je tegemoet rijden; het hoeft niet lang te duren, maar tijdens een rit van zeventig kilometer kom je opgeteld toch wel zeker een paar minuten bij mensen in hun persoonlijke ruimte door drukte, smalle paden en opstoppingen. Helemaal nu iedereen massaal op pad gaat. Wat is precies het verschil tussen duizend groepen van acht fietsers of achtduizend renners die solo rijden?

Dat steekt, zo heb ik gemerkt. Ik heb op 28 maart mijn laatste buitenrit gemaakt. Daarna heb ik een Tacx gekocht. Het voelt niet goed om buiten te fietsen. Ik ga hier niet oproepen hetzelfde te doen en ik wil ook zeker niet de heilige uithangen. Ik heb een hond en ga drie keer per dag met haar naar buiten, ik doe boodschappen en dus heb ik mijn luchtje iedere dag wel geschept. Ik ben dan ook heel blij met het feit dat we nog naar buiten mogen. Ik wil er alleen mee aangeven dat de coronaregels voor Nederland in het algemeen in vergelijking met die voor fietsers volledig mank lopen.

In België heeft men al een maximale radius geopperd. Je mag als renner, bakfietser of oudere op een elektrisch monster niet buiten die radius van je huis, zoiets was het voorstel. Geen fietsers meer, kriskas door België, met het risico op verspreiding. Het is slechts één van de opties voor Nederland. Want de regel dat met z'n tweeën fietsen nog steeds is toegestaan, slaat als een lul op een drumstel. Het klopt niet, dat twee wielrenners of elektrische fietsers urenlang de sociale afstand van zichzelf en anderen bedreigen, terwijl je in de supermarkt moet wachten op iemand met een kar totdat je bij de geraspte kaas kan.

Tom Dumoulin zei het precies goed

Het klopt niet dat er overal in Nederland mensen wegkwijnen in eenzaamheid, en als zij naar buiten kijken twintig mensen op de fiets staan te wachten bij het stoplicht. Het klopt niet dat de postbode mijn pakje voor de deur legt met handschoenen aan en tegelijkertijd duo's mountainbikers in het bos andere mountainbikers inhalen op een smal bospad. Ik kan voor mezelf niet langer verantwoorden dat ik buiten in voor sommigen honderden vierkante kilometers fietsoppervlak gezellig blijf doen wat ik altijd deed, terwijl amateurvoetballers nu al weten dat ze dit seizoen niet meer mogen voetballen.

De overheid mag en moet in mijn ogen nóg harder ingrijpen als het om fietsen gaat. Sluit gebieden sneller af als het ergens te druk wordt of zorg in een afgesloten gebied voor een maximaal aantal 'toegangsbewijzen'. Eis dat mensen alleen nog solo van huis gaan, voer extra maatregelen in in de drukke weekeinden, leg boetes op aan groepen fietsers zo hoog dat ze het voortaan wel zullen laten, neem desnoods hun fietsen in of ga net als in Frankrijk via Strava controleren.

De fietsers zelf hebben reeds aangetoond dat ze het helaas niet uit zichzelf gaan doen. Zij kunnen zich nu nog verschuilen achter de wet en praten dus goed wat ze doen, ook al sluiten ze op zondag aan in een coronapeloton van solofietsers op de fietspaden. Zo heeft de overheid die intelligente lockdown toch niet bedoeld? Hier is een belangrijke rol weggelegd voor de regering, want dat we nog naar buiten mogen is geweldig, maar ik voel dat er een grens moet zijn. Als de fietsers die niet voor zichzelf stellen, zal dat van bovenaf moeten gebeuren.

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: redactie@indeleiderstrui.nl)