Column: Weten we al wat we gaan doen als Vlasov straks de Tour de France wint?

Is het rechtvaardig om individuele sporters te straffen voor acties die de politieke leiders van hun land ondernemen? Het is een vraag die velen de laatste week hebben proberen te beantwoorden, maar waar we tot op heden geen eenduidig antwoord op hebben gevonden. Sterker nog, voorlopig levert het alleen maar meer vragen op.

De oorlog in Oekraïne heeft iets in de sportwereld in gang gezet wat we tot kort geleden amper zouden hebben kunnen geloven. Internationale sportbonden- vaak toch niet de moeilijkste partijen als het gaat om een steekpenning hier of daar – spreken zich uit over de daden van het Russische regime. Min of meer dan, want niet iedere sportbond wil even ver gaan. Zo besloot de UCI in ieder geval niet om Russische coureurs uit het peloton te verwijderen. Alleen het vlaggetje bij hun naam is komen te vervallen.

Volgens mij kan er eindeloos doorgediscussieerd worden over de vraag of dit de juiste beslissing is. Aan de ene kant kan het helpen om een krachtig signaal af te geven, die vooral door een brede groep van onze internationale gemeenschap gedragen wordt. Aan de andere kant tref je nu ook mensen die in zeer beperkte mate te maken hebben met meneer Poetin, of de kliek die om hem heen zweeft. Twee zijdes van de medaille dus.

Feestje bouwen ten koste van wat?

Het grote probleem aan deze hele kwestie is dat er heel lang gedaan is alsof sport en politiek twee op zichzelf staande wereldjes waren. Het maakte niet uit of dubieuze figuren de toekenning van gaststeden beïnvloedden, er doden vielen bij het bouwen van stadions of dat er onder hetzelfde regime genocides gepleegd worden. Zolang er gesport kon worden, was alles een feestje. Voor het publiek althans.

Sport was met andere woorden een prima podium om het imago van je land wat op te poetsen. Sportswashing, zoals we dat noemen. Een methode die overigens prima werkt, als ik kijk welke invloed deze marketingvorm op mij heeft. Het land Bahrein associeer ik als eerste met de wielerploeg. Toch fijn om eerst aan de oerkreet van Sonny Colbrelli in Parijs-Roubaix te denken dan aan de stelselmatige onderdrukking van grote groepen mensen in het land…

Heel lang is er weinig stelling genomen tegen dit soort praktijken, dus daardoor is het in ieder geval goed dat er nu een bepaalde vorm van dialoog gehouden wordt. Te laat wellicht. Je had immers gewild dat er op het moment van een situatie zoals die nu in Oekraïne iets klaarlag waar velen zich in zouden kunnen vinden.

Verwacht het onverwachte

Ik zie de huidige uitsluiting van Russische sporters als een eerste stap, maar weet nog niet in welke richting deze gezet wordt. En daarbij vrees ik dat ik niet de enige ben. Gaan we straks ook andere ploegen of nationaliteiten boycotten, omdat hun regeringen niet handelen naar onze westerse maatstaven? Waar ligt dan de grens die we trekken? Bij oorlog, bij doden die op een andere manier vallen…? Zeg het maar, want ik heb het antwoord niet.

Het is goed om het besef te hebben dat sport en politiek verbonden zijn. Dus kunnen we ook niet anders dan al gaan nadenken over eventuele stappen bij andere scenario’s. Zelfs als deze op papier zeer onrealistisch lijken. Je kunt immers maar beter ook op het onverwachte voorbereid zijn. Straks wordt in juli de Tour de France verreden. We hebben drie weken een felle koers gezien. De ene na de andere topfavoriet is door pech naar huis gegaan. Bovenaan het klassement staat een man zonder vlaggetje, zijn naam is Aleksandr Vlasov. Hij straalt van geluk in zijn gele trui.

Wat doen we dan?

En laten we dan ook eens nadenken over wat we überhaupt als sportwereld willen uitdragen, met wie we dat willen doen. Dat maakt het de volgende keer ook wat makkelijker om uit te vogelen of een bepaalde maatregel passend is voor de situatie. Het is slechts een idee.

Jannick van der Hooft (Twitter: @jannick_der / E-mail: j.vanderhooft@indeleiderstrui.nl)