Dopingzaken Michel Hessmann (Visma) en Jannik Sinner (tennis) als voorbeeld van hoe het misschien ook kan?

Het wielrennen heeft een dopinglabel, waar het waarschijnlijk nooit meer vanaf komt. De jarenlange greep naar verboden middelen in een totaal andere tijd heeft de sport misschien wel voor altijd verpest, want ook de grote sterren van vandaag de dag krijgen bijna dagelijks dopingvragen. Nu er in het tennis met Jannik Sinner een grote soap gaande is, wijst men onder meer vanaf de fiets met een verwijtende vinger naar de afhandeling. Maar is dat wel fair?

Jannik Sinner, voor de mensen die hem niet kennen: de 23-jarige Italiaan is sinds enkele jaren een grote meneer in de tenniswereld. Sterker nog: hij is de laatste anderhalf jaar zo dominant geweest, dat hij inmiddels al even de nummer 1 van de wereld is, met recent nog zijn tweede opeenvolgende eindzege op de Australian Open, de eerste van vier zogenaamde Grand Slams in het tennis.

Sinner is sinds enkele maanden echter een veelbesproken atleet en niet langer alleen vanwege zijn prestaties. Hij werd in maart van 2024 namelijk twee keer positief getest op het verboden middel clostebol. Hij werd niet geschorst en kon na enkele weken aantonen dat hij het middel kennelijk via de handen van zijn fysiotherapeut in zijn bloed had gekregen. Sinner mocht weer spelen, en deed dat dus uitstekend.

Vanuit de tenniswereld werd (en wordt) er gehakt gemaakt van de zaak. Anti-dopingautoriteit WADA vocht de eerste uitspraak (namelijk vrijspraak) aan en wilde richting het internationaal sporttribunaal CAS. Daar hing Sinner een maximale dopingschorsing van twee jaar boven het hoofd. Het WADA en Sinner zijn echter een schikking overeengekomen: drie maanden schorsing, zonder verlies van tot dusverre behaalde titels, punten en prijzengeld. Op 5 mei mag hij weer spelen.

Lees verder onder de foto

Wieler- en tenniswereld keihard omtrent dopinggebruik

Vanuit de tenniswereld kwam veel kritiek op gang. Collega-tennisser Nick Kyrgios (Australië) sprak van 'een verdrietige dag voor het tennis' en stelde dat 'gerechtigheid niet bestaat'. Maar ook vanuit andere sporten werd er de afgelopen maanden ontzettend veel gesproken over de zaak. 'Wat als betrapte Jannik Sinner geen tennisser, maar de beste wielrenner te wereld was geweest?', vroeg AD-journalist Thijs Zonneveld zich bijvoorbeeld af.

De vraag is logisch, want wielrenners liggen onder een vergrootglas. Er is sprake van biologische paspoorten, waarbij iedere minuut van de dag door de atleet moet worden gedocumenteerd. Als er een kleine beetje verboden stof in het bloed zit, volgt al rap een schorsing. Als dat onterecht blijkt, komt een renner er vaak niet mee weg, omdat het simpelweg veel geld kost om rechtszaken te bekostigen. Door sporten zoals Sinner nu deed, is er in het wielrennen sowieso niet bij.

Vraag maar aan Alberto Contador, die tot op de dag van vandaag volhoudt dat hij in 2010 met twee jaar schorsing te zwaar werd bestraft, voor het feit dat hij ooit 0,0000000005 gram clembuterol in z'n lichaam had bij een dopingtest. Hij raakte er zelfs titels door kwijt. Er zijn veel renners die openlijk uitkwamen voor (structureel) dopinggebruik, maar de laatste jaren verdwenen er ook renners van het strijdtoneel, die dat altijd bleven ontkennen.

Lees verder onder de video

Worden Sinner en anderen bevoordeeld of wielrenners juist te hard bestraft?

Nu de wielersport al jaren schoner denkt en claimt te zijn, is het misschien wenselijk om verboden middelen meer op waarde te schatten. Zoals de UCI dat recent deed omtrent de Duitser Michel Hessmann, die in 2023 in dienst van Visma | Lease a Bike positief testte op Chlortalidon. Hij werd, in afwachting van het onderzoek, wél voorlopig geschorst, maar beide partijen konden uiteindelijk aantonen dat het middel middels een 'vervuild medicijn' tot hem was gekomen.

Hessmann kreeg de lichtst mogelijke schorsing van vier maanden opgelegd, waarvan hij er al drie had uitgezeten tijdens zijn voorlopige schorsing bij Visma | Lease a Bike. Het stelde hem in staat deze winter naar Movistar te verkassen en zijn carrière voort te zetten. De schorsing die Hessmann kreeg opgelegd, kwam vooral voort uit de verantwoordelijkheid die sporters dragen bij inname van voeding, medicijnen en dranken. Ook als het per ongeluk is, had je beter moeten opletten, zoiets...

Het lijkt bij Sinner ook het geval, getuige het feit dat het WADA afzag van z'n zaak bij het CAS en schikte met de Italiaan, die zelf (net als Hessmann) al wees op de minieme hoeveelheid clostebol, met bonnetjes en andere bewijzen. Al wordt er gediscussieerd of al die bewijzen sluitend zijn. De tennisbond accepteerde die uitleg al, zoals de Duitse anti-dopingautoriteit dat al eerder deed bij Hessmann. Geen twee jaar schorsing voor 0,0000000005 gram, maar een vermaning van enkele maanden.

Lees verder onder de foto

Is topsport blind geworden voor gerechtigheid?

Als Kyrgios en anderen nu spreken over gerechtigheid, komt dat dan voort uit het feit dat ze Sinner schuldig vinden na alle uitleg van zaken? Of komt het doordat topsport anno 2025 niet open lijkt te staan voor argumentatie? Natuurlijk zijn er honderden voorbeelden (ook vanuit vroeger) van voetballers of andere atleten, die doping gebruikten en nooit werden geschorst. Een doorn in het oog voor de wielersport en ook de atletiek, waar keihard wordt opgetreden tegen zogenaamde 'valsspelers'.

De zaken van Hessmann en Sinner tonen echter ook aan, dat een carrière niet hoeft te worden verwoest, nog voordat er sprake is van schuld en een gedegen uitleg. Je kunt je afvragen of het niet beter was geweest om Sinner tijdens het onderzoek van het WADA op non-actief te zetten, helemaal omdat de zaak kennelijk al even bekend was bij betrokken partijen. Maar als er in die periode uitleg wordt gegeven voor een ogenschijnlijk simpele fout, waarom dan nog alle harde woorden over gerechtigheid? Zijn er niet al te veel atleten voor jaren geschorst, zonder dat er écht hard werd gemaakt waarom?

Wie bewust fout doet, moet keihard worden gestraft. En het is ook logisch dat men in de wielersport vaak schuldig is tot het tegendeel is bewezen, in plaats van andersom. Misschien zou dat in andere sporten ook nog iets vaker zo moeten zijn. Het verleden drukt daarin nu eenmaal als een zware deken over het wielrennen. Dienen de meest recente zaken van Hessmann en Sinner desondanks ook als voorbeelden van hoe het ook zou kunnen? Eerst luisteren en kijken naar uitleg en bewijzen, voordat we met gestrekt been de rechtbank in stappen?

De vraag stellen, is hem in mijn optiek beantwoorden...

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: b.vanderploeg@indeleiderstrui.nl)