De grote WK-reconstructie: Schot in de roos voor Van der Poel, maar zo rooskleurig leek het niet te gaan

'Zonder garanties, maar met veel vertrouwen', vertrok de Nederlandse WK-ploeg onder leiding van bondscoach Koos Moerenhout zondag voor de 270 kilometer lange koers in Edinburgh. Met aan het einde een prachtig resultaat, al was de situatie onderweg zo nu en dan wel penibel. Een chronologisch overzicht.

190 km - Nog voor we Glasgow bereiken, moet Nederland orde op zaken stellen na oponthoud

Een protest legt de koers stil op een landweggetje tussen Edinburg en Glasgow, net voor we de beklimming Crow Road aanvatten. In het vijftig minuten lang durende oponthoud zoekt kopman Mathieu van der Poel in een Schots landhuis het toilet op. 'De nood was hoog, dus we gingen met meerdere renners dat huis in.' Gevolg: de Nederlanders stonden achteraan bij de herstart. 'Daardoor moesten we daarna even weer in de wedstrijd komen, het was een rare stop', aldus Moerenhout.

Vooraan trokken de Belgen en Australiërs met tempobeulen als Frederik Frison, Luke Plapp en Luke Durbridge echter hard door, waardoor er een scheur ontstond in het peloton. Van der Poel zat met enkele teamgenoten in groep twee, waardoor de Nederlanders voor zo'n zes á zeven kilometer een stevige inspanningen moesten leveren om terug te keren in de groep. Dat lukte op 175 kilometer van de meet, maar Oscar Riesebeek was op dat moment al grotendeels klaar.

135 km - Van Dijke valt letterlijk en figuurlijk weg

We zijn inmiddels op het circuit van Glasgow aanbeland, waar de Denen direct druk op de ketel zetten. Met hardrijders als Magnus Cort, Mikkel Bjerg en Søren Kragh Andersen trekken zij het peloton volledig op een lint, waardoor het direct duidelijk is wat voor koers het gaat worden in de Schotse stad: een afvallingsrace tot aan de meet.

Bij het positiespel wordt er op 133 kilometer van de meet plots een valpartij gesignaleerd in het peloton. Vrij snel zien we dat het om een oranje tenue gaat, dat van Mick van Dijke, één van de mannen van de positionering in het Nederlandse kamp. 'Het was sowieso hectisch, iedereen wilde van voren opdraaien. Ik weet niet wat er gebeurde, ik werd aangetikt of aangereden. Heel mijn linkerkant en mijn hoofd zijn geraakt', meldde Van Dijke na zijn opgave bij de NOS. De relatief lijkt er overigens relatief oké vanaf te zijn gekomen, gezien zijn flinke smak.

133 km - Volgend pechmoment voor twee Nederlanders

Net na de valpartij van Van Dijke steekt Julian Alaphilippe als eerste schaduwfavoriet de boel in vuur en vlam, waardoor de nervositeit n de grote groep alleen maar toeneemt. Plots zagen we echter twee Nederlanders met voet aan de grond staan: Daan Hoole en Pascal Eenkhoorn, twee van de belangrijkste adjudanten.

'Het was een stomme val en dan nam ik Pascal ook nog mee', liet Hoole na afloop weten bij Eurosport. 'Daardoor waren we allebei direct weg, maar gelukkig had Mathieu uiteindelijk geen hulp nodig in dit WK', stelde de schuldbewuste coureur vast.

Bondscoach Moerenhout zag het ook gebeuren, maar raakte niet direct in paniek. 'Door die crashes konden we niet de stempel drukken die we voor ogen hadden. We hadden wel wat verder willen komen, maar goed… ook die dingen komen voor en daar moet je dan mee dealen. Je ziet het bij elk land, na een valpartij of iets anders ben je klaar. Op elk moment. Pascal was bijvoorbeeld heel goed in orde, maar terugkomen was gewoon niet meer mogelijk.'

106 km - Ze lossen met bosjes, Nederland met drie over

Na amper twee rondes op het lokale rondje in Glasgow is het al een slagveld van jewelste. Topfavorieten als Mads Pedersen hebben inmiddels al een cartouche verspeeld, waarna schaduwfavorieten als Alaphilippe, Kasper Asgreen en Jasper Philipsen het peloton al hebben moeten laten gaan. Van der Poel rijdt aandachtig, maar hij is de enige Nederlander die nog wat over lijkt te hebben.

Ook bij Jumbo-Visma-renners Dylan van Baarle en Olav Kooij, nog aanwezig in het 35 man tellende peloton, staat het gezicht inmiddels op painface. Jan Maas en Oscar Riesebeek hebben de wedstrijd inmiddels verlaten na hun werk in de openingsfase, terwijl terugkomen voor Hoole en Eenkhoorn een utopie lijkt. Dat wordt bevestigd op het moment dat Christophe Laporte, één van de schaduwfavorieten, lek rijdt. Ook hij ziet de koers nooit meer van voren.

91 km - Italianen draaien Kooij de nek om, Van der Poel met eerste speldenprik

Ook na meer dan 150 kilometer valt de koers geen moment stil. Mattias Skjelmose is de beul van velen, maar hij wordt op zijn beurt afgelost door een guerrilla-poging van de Italianen. Zij zetten achtereenvolgens Simone Velasco, Andrea Bagioli en Matteo Trentin in, waarmee ze Olav Kooij vakkundig de nek omdraaien. de Nederlandse joker speelt dan al geen poker meer en moet passen.

Van der Poel weet inmiddels dat het een brute koers is en besluit zelf maar eens aan de boom te schudden om te kijken wat de rest over heeft. Met succes: er ontstaat een scheur in het peloton en onder meer Remco Evenepoel moet een gaatje dichten, net als Dylan van Baarle. Daarvoor moeten enkele andere Belgen - die op dat moment nog met vijf zaten - uit de pijp komen, wat weer goed is voor Van der Poel.

73 km - Aanval twee Van der Poel

Het kaf is inmiddels van het koren gescheiden en iedere topper heeft al wel een aanval gedaan, inclusief Tadej Pogacar en Wout van Aert. Van der Poel is zelf ondertussen ternauwernood ontsnapt aan een crash met Matteo Trentin, nadat de Italiaan op scherprechter Montrose Street een nadar raakt en op acrobatische wijze over de kop vliegt.

Op 73 kilometer van de meet besluit Van der Poel in Kelvingrove Park een tweede bom te droppen, waar we eigenlijk al direct zien wie de beste mannen in koers zijn. Van Aert, Pogacar, Pedersen en Alberto Bettiol volgen, wat eigenlijk voor de rest van de koers de mannen blijken om in de gaten te houden. De groep-Evenepoel vindt later nog wel de aansluiting, maar weet op dat moment al hoe laat het is. Met dank aan Mathieu.

55 km - Belgen zetten druk, maar moeten zelf achter Bettiol aan

Op zestig kilometer van de meet leek de wedstrijd even in de richting van de Belgen te leunen, die in die fase met Van Aert en Evenepoel het nodige probeerden. Uiteindelijk is het de entente Van der Poel-Pogacar die het oplost. De Nederlander rijdt op het wiel van zijn klassieke evenknie van Jumbo-Visma, de Sloveen op zijn ronderivaal van Soudal Quick-Step.

Dat biedt kansen voor anderen, wat door Alberto Bettiol wordt opgevist. De Italiaan verschijnt op circa 55 kilometer van de meet solo op kop, net op het moment dat het begint te regenen in Glasgow. De Nederlandse bondscoach Moerenhout zag die move met genoegen aan. 'Dat bijvoorbeeld wegreed, was echt in ons voordeel. Daardoor moesten de Belgen aan de bak, terwijl die al veel hadden gedaan. De overtalsituatie verviel daardoor en toen kregen we een man-tegen-man-gevecht. Dat hoop je, dat het daar van komt.'

36 km - Schifting gemaakt

België moet Jasper Stuyven en Tiesj Benoot voor een groot deel opofferen om het gat met Bettiol niet te groot te laten worden, waarbij die tweede het pad effent voor kopman Van Aert. Enkel Van der Poel, Pogacar en Pedersen zijn in staat om die move te volgen en daarmee ligt de wedstrijd voor een groot deel in een plooi.

Bettiol is ondertussen een halve minuut weggereden, maar in de groep achter de grote namen tekenen ze hun vonnis. Benoot en Van Baarle slaan een korte babbel, waarbij de Nederlander van nee schudt en daarmee aangeeft dat het aan Van der Poel, Van Aert en co is om uit te maken wie er wereldkampioen gaat worden.

22 km - Dé aanval waar iedereen op zat te wachten

Bettiol mag voor de groep uit spartelen, maar door de goede samenwerking van de vier daarachter waait de Italiaan zelf terug. Op de voorlaatste beklimming van Scott Street hebben de achtervolgers Bettiol in het zicht, waarbij Van der Poel besluit om de koploper als lanceerpunt te gebruiken. Pogacar en Pedersen geven vrijwel meteen af, Van Aert weert zich nog kranig. Maar ook de Belg plaffonneert uiteindelijk.

'Ik was wel wat verrast dat ik meteen weg kon rijden van ze. Als je niemand ziet bij het omkijken, krijg je veel vertrouwen', stelde de Nederlander na afloop vast. Van Aert gaf op zijn beurt aan dat er niets tegen te beginnen was. 'In de finale voelde ik dat Mathieu de sterkste was, dus ik wilde op zijn wiel zitten. Dat lukte, maar hij loste iedereen', aldus de eerlijke Belg.

16 km - Dé val waar niemand op zat te wachten

Vanaf op het moment van de aanzet leek het klip en klaar: Van der Poel zou de wereldtitel bemachtigen, niemand anders. Toen kwam er echter de valpartij, waarbij de Nederlander zelf ook niet goed wist wat hem overkwam. 'Ik nam geen risico’s of zo. Ik wist dat ik het verschil kon maken met mijn benen, en plots lag ik op de grond. Misschien nam de adrenaline het over daarna, maar ik weet wel dat ik veel geluk had.' Daarna besloot hij meer op safe te spelen. 'Ik vertrouwde de bochten niet meer, maar ik bleef in mijn ritme. Toen ik het gat weer groter zag worden, kreeg ik dat vertrouwen weer terug. Dat was een heel mooi gevoel.’

Moerenhout hoorde het in de auto. 'Het zal toch niet, dat was het eerste wat ik dacht. We kregen nog maar net door dat hij acht seconden voorsprong had, en toen viel die… wij zaten op dat moment net achter Van Aert en Pedersen, maar hoorden via de radio al dat hij weer op de fiets zat. Dat was in ieder geval positief.’

0 km - De ontlading, alles eruit!

Na zijn valpartij - die Van Aert, Pedersen en Pogacar niet meekregen door het gebrek aan oortjes - denderde Van der Poel rustig maar steady voort richting de meet. Met nog tien kilometer te gaan kon bondscoach Moerenhout zich langs zijn poulain zetten. 'Ik zei dat hij dat er van moest genieten en dat het historisch was. In eerste instantie vertelde ik het tijdsverschil en dat hij geen risico’s meer moest nemen, omdat het verschil gemaakt was. Wij konden ook wel zien dat het daarachter op was.’

Na het passeren van de meet met zijn handen in de lucht stelde Van der Poel terecht vast dat hij zojuist iets bijzonders had gepresteerd. 'Het moet nog inzinken, dit was één van de grootste doelen van mijn loopbaan. Het is al een geweldig jaar, maar dit is echt een droom die uitkomt. Dit WK zat al een jaar in mijn hoofd, het is een geweldig gevoel.'

Tom van der Salm (Twitter: @TomvanderSalm) | e-mail: t.vandersalm@indeleiderstrui.nl)