Column: Van der Poel, Alpecin-Fenix en de spagaat die steeds dieper wordt

De vraag in de koers is nooit geweest of Mathieu van der Poel zou aanvallen, maar slechts wanneer hij dat zou doen. Sinds hij zich serieus op de weg is gaan richten, is de Nederlander in negen van de tien gevallen in het offensief, met al enkele kunststukjes tot gevolg. De vraag is hoe lang dat nog duurt, als we de koersstijl van Van der Poel niet heel snel en massaal blijven omarmen.

Er is zeker geen sprake van een golf van kritiek, maar eigenlijk worden er na iedere koers van Van der Poel wel vragen gesteld over zijn tactiek. De ene keer is het een journalist, dan een collega-renner en nu (na Kuurne-Brussel-Kuurne) was het zelfs zijn eigen ploeg. Ploegbaas Christoph Roodhooft stelde zich na een aanval van 85 kilometer serieus de vraag of Van der Poel het zo wel had moeten aanpakken. 'Het was mooi en het had goed kunnen aflopen, maar met dat soort ondernemingen beperk je je eigen winstkansen wel een beetje natuurlijk', zo klonk het.

Doordat Van der Poel de boel onder druk zette, haakten rappe mannen af

Roodhooft had met Tim Merlier een sprinter aan boord bij Alpecin-Fenix en voorafgaand aan Kuurne-Brussel-Kuurne was de afspraak gemaakt met Van der Poel om de koers niet hard te maken tot aan de voet van de Oude Kwaremont. 'Hij beseft dat hij moet nadenken als er echt gewonnen moet worden. Er zijn namelijk nog heel wat andere renners die ook heel hard kunnen fietsen', klonk het na afloop vanuit zijn team. Het was Van der Poel die er met zijn versnelling voor zorgde dat het peloton al voor de Kwaremont brak. Merlier haalde de finish in een achtervolgende groep, op anderhalve minuut van de uiteindelijke winnaar.

Er valt dus wel wat te zeggen voor de uitspraken van Roodhooft, die er ongetwijfeld ook niet veel kwaads mee bedoelt. Merlier was een serieuze kanshebber, zoals er veel sprinters waren met plannen. Doordat Van der Poel de boel 85 kilometer onder druk zette, haakten veel van die rappe mannen af. Toen de Nederlands kampioen het klusje uiteindelijk niet klaarde, bleef Alpecin-Fenix achter met lege handen. Van der Poel was de beste van het team met een twaalfde plaats, maar dat was toch zeker niet waar zijn ploeg vooraf op had gehoopt. Alpecin-Fenix barst van de ambitie, en een twaalfde plaats in Kuurne en een veertiende plaats in de Omloop (met Silvan Dillier) passen daar niet bij.

Van der Poel in de kopgroep in Kuurne-Brussel-Kuurne

Alpecin-Fenix moet omgaan met onemanshow Van der Poel

Uit de quotes van Roodhooft klinkt inmiddels wel de spagaat waarin Alpecin-Fenix zich soms al bevindt. Mocht een doorsnee renner doen wat Van der Poel vaak doet, dan zou zijn ploegleider hem volledig fileren. Maar Roodhooft weet ook dat als iemand zulke streken tot een goed einde kan brengen, het Van der Poel is. Zijn solo in de GP de Denain in 2019, de Amstel Gold Race in datzelfde jaar, zijn vierde plek in de Ronde van Vlaanderen na een valpartij en inhaalrace en zijn bizarre solo bij het NK wielrennen in 2020; het is slechts een kleine greep uit de hoge hoed die Van der Poel iedere dag met zich meebrengt op de fiets.

Alpecin-Fenix heeft zijn kopman lang zijn gang laten gaan, omdat hij simpelweg de enige kopman was. Ze namen het voor lief als hij de winst miste, omdat hij weer eens op vijftig kilometer was aangegaan. Ze kregen er namelijk ook veel overwinningen voor terug, als het wél lukte. Maar de ambities van Alpecin-Fenix beginnen zo langzamerhand wel te schuren met de koersstijl van Van der Poel. Naast Merlier kan de ploeg nu ook beschikken over Dillier, Jasper Philipsen, Xandro Meurisse... Die renners zijn niet gekomen om louter voor Van der Poel te rijden, maar om mét hem te rijden. Alpecin-Fenix wil groeien, maar zal dan mogelijk wel anders om moeten gaan met de onemanshow die Mathieu van der Poel heet.

We hebben allemaal gezien hoe Sagan steeds een beetje meer in toom werd gehouden

Het sluit aan bij de kritiek die na bijna iedere koers wel ergens klinkt. Waarom al zo vroeg? Waarom niet dit? Waarom niet dat? Alpecin-Fenix was er lang niet gevoelig voor, maar lijkt dat wel iets meer te worden. Als Van der Poel iets meer in de maat gaat lopen, wint de ploeg misschien wel meer. Maar tegelijk: als Van der Poel dat doet, verliest de wielersport zijn grote smaakmaker. De keuze hoeft nu nog niet te worden gemaakt, want Van der Poel is nu nog te groot om al te zeggen dat hij zich moet inhouden voor anderen. Ja, als zijn stuur afbreekt, mag een ander winnen, verder is hij de kopman. Maar als we de ontwikkeling van Alpecin-Fenix volgen, zullen de namen de komende jaren groter worden en daarmee de ambities van de ploeg.

Er komt een punt waarop Alpecin-Fenix toch gaat kijken naar de koersstijl van Van der Poel, dat is haast onvermijdelijk. We hebben allemaal gezien hoe Peter Sagan steeds een beetje meer in toom werd gehouden bij BORA-hansgrohe. De vraag is zoals gezegd: waar ligt de grens? Ik hoop tegen beter weten in dat die nooit wordt gesteld en dat de vraagtekens bij de tactiek verstommen bij de prestaties van Van der Poel. Dat de voordelen van constant aanvallen toch blijven opwegen tegen de frustratie als hij een keer te vroeg gaat, ten koste van zichzelf of een teamgenoot. Ik hoop dat de wielerfan wint, ook al wint Van der Poel misschien niet altijd.

Van der Poel voorafgaand aan Kuurne-Brussel-Kuurne. Had hij het hier al bedacht?

Ik gun mezelf hele middagen op het puntje van de stoel

Als we Van der Poels stijl niet heel snel met z'n allen gaan omarmen, kan ook het andere scenario werkelijkheid worden. Dat Van der Poel toch in het wiel blijft zitten, dat hij hier en daar toch eens op de sprint wacht of dat hij de benen stilhoudt, omdat er een teamgenoot op komst is. Het is de manier waarop men bij Deceuninck-Quick-Step al jaren met elkaar omgaat; soms wint de één en soms wint de ander. Het is manier waarop Wout van Aert bij Jumbo-Visma soms net even anders moet koersen dan hij zou willen.

Het is alleen niet de manier waar we bij Van der Poel op zitten te wachten. Hoezeer ik het Alpecin-Fenix ook gun om groter te worden, gun ik het mezelf en andere wielerfans toch vooral om hele middagen op het puntje van de stoel te zitten, omdat Van der Poel weer eens is aangegaan. Uiteindelijk is dat toch wat we willen, want zeg nu eerlijk: weten we over drie jaar nog wie er in Kuurne won of praten we dan nog steeds over die aanval van 85 kilometer? Ik wens Alpecin-Fenix alle sterkte en stevige liezen, met de spagaat die dieper en dieper zal worden. En voor de koersliefhebber: geniet nu nog even van alles wat deze Van der Poel in zijn hoofd haalt, het kan straks zomaar anders zijn.

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: redactie@indeleiderstrui.nl)