Welke trucs worden er nog meer uitgehaald voor optimale aerodynamica? IDL-producties
IDL-producties

Welke trucs worden er nog meer uitgehaald voor optimale aerodynamica?

Welke trucs worden er nog meer uitgehaald voor optimale aerodynamica?

Vanaf 1 april geen renners meer die dalen op de buis of die met de onderarmen op het stuur zoeken naar de weg van de minste weerstand. De UCI neemt met enkele nieuwe veiligheidsmaatregelen twee belangrijke aerodynamica-technieken uit koers. Maar uiteraard zijn dat niet de enige foefjes in het peloton. In de Leiderstrui zet er een paar op een rij.

De eeuwige zoektocht naar de juiste helm

Nog niet zo heel lang geleden kwamen renners in de tijdrit louter met een tijdrithelm aan de start, waarbij de achterkant in een punt richting de nek liep. Het was de meest aerodynamische optie, zo leek het, maar de zoektocht naar de perfecte helm is nog steeds gaande. Ieder jaar weer zien we andere dingen. Dan weer een bolhoedje, dan weer een helm met glas en dan weer eentje met een wat ouderwetser uiterlijk, met de punt dus.

Het meest recente voorbeeld van aerodynamica en de helm dateert natuurlijk uit de Tour de France van 2020. Primoz Roglic kwam in de twintigste etappe aan de start met een gele helm die bovenop zijn hoofd stond. Volgens Jumbo-Visma was de helm meermaals getest en het snelst gebleken, maar de 'haaienkop' van Tadej Pogacar leek toch een stuk beter te renderen.

In de wegwedstrijden zien we nu al lange tijd qua uiterlijk weinig verschillen, maar vergis je niet. Iedere ploeg zoekt naar de perfecte balans tussen veiligheid en snelheid. Gewicht, uiterlijk en kwaliteit; het is de reden dat bijna iedere wielerploeg een andere helm draagt. Welke nu de allerbeste is, daar is geen eenduidig antwoord op te geven. Dat de helm een essentieel onderdeel is van een aerodynamische outfit, dat staat vast.

Welke trucs worden er nog meer uitgehaald voor optimale aerodynamica?

Roglic in de Tour de France met zijn opvallende helm.

Lange sokken, langere mouwen en slinkse bubbeltjes

Naast de helm wordt er ook in de kleding van renners gezocht naar de ultieme aerodynamica. Het tijdritpak van renners is meer dan ooit een duikerspak, waarbij de korte mouwen al lopen tot aan de elleboog. De één kiest voor lange mouwen, de ander voor korte. Team DSM zet met een dichtere stof bij de rug en billen in op meer bescherming bij crashes, andere ploegen rijden bijna in hun nakie, zo dun is de stof op de rug. In zijn tijd bij Team Dimension Data (2018) kwam Louis Meintjes er op pijnlijke manier achter hoe dun de stof van een wielershirt vandaag de dag is. Hij trainde een paar uur, smeerde zich niet in en was na afloop volledig verbrand op de rug.

En dan zijn er de sokken, die (als het even zou mogen) als voetbalkousen tot aan de knieën worden opgetrokken. In 2019 voerde de UCI een maximale soklengte in. De sok mocht niet meer dan de helft van het onderbeen bedekken. Zo zagen we UCI-medewerkers voor de start met meetlinten lange de wielerbenen gaan. Ook daar vonden de renners overigens een oplossing voor. Remco Evenepoel reed in 2019 het WK tijdrijden voor beloften met de sokken op de juiste lengte. Toen hij van het startpodium was verdwenen, trok hij snel de sokken wat op. Hier de beelden voor het bewijs.

De UCI probeert in ieder geval grenzen aan te geven aan wat wel en niet mag met de kleding. Dat gebeurde ook toen Team Sky in 2017 met een nieuw tijdritpak aan de tijdritten begon. In de pakken waren zogenaamde bolletjes genaaid. Deze bolletjes zorgden voor extra aerodynamica, wezen studies uit. Ook door Team Movistar werd geëxperimenteerd met mouwen, waar ribbeltjes op waren genaaid. De UCI stelde een regel in dat 'profielverschil' op een pak slechts één millimeter mag bedragen. Om die reden werd ook een Team Sky-pak uit 2018, met dit keer kuiltjes in plaats van bolletjes op het pak, verboden. De grens zal echter ook de komende jaren constant worden opgezocht.

Louis Meintjes kwam erachter hoe dun wielershirts kunnen zijn...

Constante zoektocht naar de perfecte fiets (in de windtunnel)

De meeste vooruitgang in aerodynamica wordt geboekt in de windtunnel, dat staat anno 2021 toch wel vast. Renners duiken er iets jaar één of meerdere keren in om de perfecte positie op de fiets te vinden. Ze trappen tegen de kunstmatige wind in en zo kunnen ook kleren, helmen, wielen, hele fietsen, brillen, mouwen, snorren (waarover later meer) en bobbeltjes in tijdritpakken worden getest. Ieder jaar weer is de grote vraag: wie heeft er iets gevonden? Wie probeert er weer iets voor die paar seconden tijdwinst?

En er valt nogal iets te versleutelen aan je materiaal. Wielen, het frame, het zadel, de pedalen, de ketting, de tandwielen... Denk bijvoorbeeld aan het ovale tandwiel van Chris Froome, waarmee hij naar verluidt meer kracht kon zetten op de pedalen. Dat heeft misschien iets minder met aerodynamica te maken, het stuur van een Jan-Willem van Schip des te meer. Er zijn al hele kranten en magazines mee volgeschreven en podcasts mee vol geluld; wat is dat toch met dat kleine stuurtje van de Nederlander? Hij is er aerodynamischer mee, zegt hij zelf. 'Maar... verwacht niet opeens al onze renners van de weg- en baanploeg met dit stuur op hun fiets. Dat moet toevallig maar net passen binnen de doelen en mogelijkheden van deze renner', stelt Jacob Wijnstra, performance manager bij de ploeg van Van Schip.

Is het zadel twee millimeter omhoog doen echt zo'n verschil? Ja, voor sommigen wel. Marc Hirschi nam voor het seizoen 2020 de fietshouding van Tom Dumoulin aan, met het zadel een stukje lager. De Zwitser vloog, al zal dat natuurlijk niet allemaal te maken hebben met zo'n aanpassing. Bij Jumbo-Visma rijdt men sinds 2019 al met een 'hypermodern stuur' in tijdritten en dan is er nog de ontwikkeling waarbij renners het tijdritstuur zo krom omhoog hebben staan, dat ze haast tegen hun handen aankijken in liggende houding. En er staat vast nog een hoop te gebeuren!

Welke trucs worden er nog meer uitgehaald voor optimale aerodynamica?

Lucas Plapp tijdens een tijdrit in 2018.

Speedgel, schuurpapier of gewoon het scheerapparaat

Naast technische snufjes in de kledij of op de fiets vinden renners ook nog andere manieren om zo snel mogelijk te fietsen. Het eerste wat opdoemt, is de speedgel van Lotto Soudal in 2018. De Belgische ploeg verscheen in het Criterium du Dauphiné plots met witte benen aan de start. Nou ja, wit, er was duidelijk een soort poeder gestrooid over de turbodijen van de renners. Het bleek te gaan om een speedgel, waarmee de ploeg aerodynamischer werd. Zogenaamde 'waspoederbolletjes' zouden zorgen voor een verminderde luchtweerstand. Lotto Soudal kon er slechts één tijdrit van genieten, want na de Dauphiné werd de speedgel in de ban gedaan door de UCI.

Wat zelfs door de UCI tot op heden wordt goedgekeurd, is jezelf pijnigen met een stuk schuurpapier op je zadel. Ja, wij hebben het ook niet verzonnen. Tony Martin, vandaag de dag actief voor Jumbo-Visma, baarde in 2014 opzien door met een zadel op de proppen te komen waar een laag schuurpapier was geïntegreerd. De Duitser behoorde toen nog tot de absolute wereldtop van het tijdrijden en het schuurpapier moest ervoor zorgen dat Martin het wel uit zijn hoofd liet om te veel te bewegen op het zadel. Dat dat makkelijker gezegd is dan gedaan, bleek wel uit een foto uit 2015, waar we het achterwerk van Martin zagen na een tijdrit. Au...

Ook de malle streken van Victor Campenaerts kunnen vooralsnog allemaal door de beugel. Wat de Belgische tijdrijder allemaal niet uithaalt voor een procentpuntje meer aerodynamica... Het bekendste voorbeeld is natuurlijk zijn snor. 'Ik rijd twee watt sneller met mijn snor', zei Campenaerts in 2018 tegenover Sporza. Sindsdien zien we hem bij de belangrijke tijdritten toch eigenlijk altijd met snor. Voor zijn werelduurrecord in Mexico schoor hij zijn hoofd kaal.

Welke trucs worden er nog meer uitgehaald voor optimale aerodynamica?

Campenaerts, met snor, na een tijdrit in de Giro.

Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: redactie@indeleiderstrui.nl)

Plaats reactie

666

0 reacties

Laad meer reacties

Je bekijkt nu de reacties waarvoor je een notificatie hebt ontvangen, wil je alle reacties bij dit artikel zien, klik dan op onderstaande knop.

Bekijk alle reacties

Meer nieuws