Waarom Van Aert al dan niet de juiste keuze maakt door het WK tijdrijden over te slaan

Wout van Aert zal op 18 september 2022 het wereldkampioenschap tijdrijden in Australië niet betwisten. De Belg kiest ervoor alles op de wegrit te zetten en gaat voor een specifieke voorbereiding, zonder hoogtestage of rittenkoers. Het WK tijdrijden - dat een week eerder dan de wegwedstrijd wordt gereden - past niet in de (fysieke én mentale) voorbereiding. Gezien het niveau dat Van Aert dit seizoen in de tijdritten haalt een opmerkelijke en gedurfde keuze. Wij analyseerden de beslissing van de tweevoudig vicewereldkampioen tijdrijden.

Drie redenen waarom Van Aert wel de juiste keuze maakt

1) Geen wereldkampioen tijdrijden worden kan mentaal een dreun zijn

We keren even terug naar 19 september 2021. Van Aert lijkt in eigen land lange tijd op weg naar goud in de tijdrit, maar moet uiteindelijk toch genoegen nemen met een tweede plaats. Hij strandt op amper vijf seconden van de wereldtitel. ‘Dit is het zilver te veel, als ik eerlijk moet zijn’, vertelt een duidelijk ontgoochelde Van Aert na afloop in de studio van Sporza. De drievoudig wereldkampioen veldrijden mag dan wel gekend staan om zijn mentale weerbaarheid, deze teleurstelling zou nog enkele dagen nazinderen en Van Aert parten spelen in zijn aanloop richting de wegrit, zo zou achteraf blijken.

Een scenario dat het kamp Van Aert in 2022 wil vermijden, en dus meteen één van de hoofdredenen (zo niet dé hoofdreden) waarom de Belg het WK tijdrijden aan zich voorbij zal laten gaan. ‘Als Wout start in de tijdrit, neemt hij veel druk op de schouders, want voor een renner als hij is alleen het allerhoogste goed genoeg. Wout heeft vorig jaar een paar dagen met een zwaar gevoel rondgelopen na de tijdrit. Dat zilver heeft in zijn hoofd gespeeld. Het zou kunnen dat het in Australië opnieuw zo’n scenario wordt. Dat zou ten koste van zijn wegrit gaan’, zo vertelt Belgisch bondscoach Sven Vanthourenhout aan HLN.

2) Van Aert is iemand die (gedurfde) keuzes durft maken, en die draaien meestal goed uit 

‘Never a failure, always a lesson’. Het klinkt als een quote die op een spreuktegel in huiskamers hangt, maar Van Aert en bij uitbreiding Jumbo-Visma bekijken de zaken wel zo. De winnaar van de groene trui van de afgelopen Tour is iemand die lessen trekt uit het verleden en ernaar handelt in de toekomst. Af en toe een gedurfde keuze maken hoort daar dan bij. Herinner u de discussie omtrent zijn al dan niet deelname aan het WK veldrijden afgelopen winter. Van Aert domineert het veldritseizoen, zijn eeuwige rivaal Mathieu van der Poel zit met rugklachten thuis in de zetel en zal niet meedingen naar de wereldtitel. De regenboogtrui ligt in het Amerikaanse Fayetteville voor het grijpen.

Toch past Van Aert voor het WK veldrijden. De Kempenzoon rijdt in 2021 een sterk voorjaar, maar tijdens de Ronde van Vlaanderen, zijn grote doel in de lente, komt hij een paar procentjes te kort. Reden genoeg voor Van Aert en Jumbo-Visma om het in de voorbereiding op het voorjaar van 2022 over een andere boeg te gooien: het Belgisch kampioenschap op 9 januari wordt zijn laatste cross, daarna verschuift de focus richting voorjaar. ‘Ik heb het afgelopen seizoen veel mooie overwinningen geboekt, maar greep er net naast in de Monumenten. Dat wil ik veranderen en dus pas ik mijn programma aan', aldus Van Aert midden januari bij HLN.

Het overslaan van het WK veldrijden zou ervoor moeten zorgen dat Van Aert beter gewapend is voor het voorjaar. 'Dit jaar heb ik meer trainingsuren gehad in de winter. Ik ben met een beter gevoel naar Tenerife (op hoogtestage in februari, red.) gereisd. In plaats van een gevecht tegen de tijd, heb ik veel meer kunnen genieten van deze stage. Ik denk dat mijn basis veel breder is dan in het verleden. Als je nog eerst het WK veldrijden rijdt, begin je toch met een achterstand aan de stage’ zo vertelt Van Aert eind februari aan HLN.

Achteraf blijkt het de juiste keuze. Van Aert mist door een coronabesmetting dan wel de Ronde van Vlaanderen, hij haalt in het voorjaar zijn beste niveau ooit. De Omloop het Nieuwsblad wint hij solo, ook de E3 Saxo Bank Classic mag hij na een één-tweetje met ploegmaat Christophe Laporte op zijn palmares bijschrijven. De keuze om het WK veldrijden (en de Strade Bianche) over te slaan mag dan wel, door omstandigheden, niet geresulteerd hebben in winst in de Ronde van Vlaanderen of Parijs-Roubaix, het niveau dat Van Aert aan de dag legde in het voorjaar toont aan dat een voor de buitenwereld opmerkelijke keuze binnen Jumbo-Visma, een weloverwogen beslissing vormt binnen het grotere plaatje. Ga er maar van uit dat ze binnen de entourage van de renner ervan overtuigd zijn dat het overslaan van het WK tijdrijden de winstkansen van Van Aert in de wegrit gevoelig verhogen. Dat ze daarvoor een eventuele wereldtitel in het tijdrijden moeten laten schieten, houdt hen niet tegen.

3) De statistieken geven Van Aert gelijk

Sinds het WK tijdrijden in 1994 voor het eerst georganiseerd werd, zijn slechts twee renners erin geslaagd in hetzelfde jaar zowel in de wegrit als in de tijdrit een medaille te bemachtigen. In 1995 pakte Miguel Indurain goud in de tijdrit en zilver in de wegrit, in 2020 keerde Van Aert met twee zilveren medailles naar huis. Is dat omdat de combinatie tussen beide wedstrijden zo moeilijk is, of omdat tijdrijders meestal de explosiviteit ontberen die nodig is om in de wegrit dicht te eindigen? Dat laatste zal zeker en vast een rol spelen, maar feit is wel dat het rijden van de tijdrit (en de specifieke trainingen de weken voordien) ook fysiek geen ideale voorbereiding is op de wegrit.

‘De conclusie na vorig jaar is dat ik misschien een keuze moet maken tussen de wegrit of de tijdrit op het WK. En dan ga ik voor de wegrit. Mijn najaar zal toegespitst zijn op eendagskoersen en zo’n tijdrit bereid je het best voor met uitsluitend training’, zo vertelde van Aert in mei aan Pro Cycling Magazine. Vanthourenhout treedt hem bij. ‘Mensen vragen me of dat ene uurtje zo veel verschil maakt. Maar het is veel meer dan enkel die wedstrijd zelf. Je moet veel energie steken in zo’n tijdrit, je bent daar dagen op voorhand mee bezig. Zonder de juiste focus lukt het niet.’

Drie redenen waarom Van Aert niet de juiste keuze maakt

1) Van Aert lijkt dit jaar de betere tijdrijder van Ganna te zijn

Van Aert pakte al tweemaal zilver op het WK tijdrijden, even veel keer achter Filippo Ganna. Waar de Italiaan de voorbije twee jaar duidelijk de beste tijdrijder ter wereld was, liggen de kaarten nu anders. Ganna betwistte dit jaar al negen tijdritten, waarvan hij er vijf won. Een mooi rapport, maar in de onderlinge duels met Van Aert neemt de Belg de bovenhand.

Van Aert en Ganna reden dit seizoen drie tijdritten tegen elkaar. In de twee opdrachten tegen de klok in de Tour de France was Van Aert duidelijk de betere van Ganna. De renner van Jumbo-Visma moest in de openingstijdrit enkel Lampaert laten voorgaan, de tijdrit op de voorlaatste dag wist hij wel te winnen. Ganna kwam niet verder dan een vierde plaats in de openingstijdrit en werd op de voorlaatste dag vijfde, op 42 seconden van Van Aert.

De tijdrit in de Dauphine werd dan wel gewonnen door Ganna, het verschil tussen beiden bedroeg amper twee seconden. Van Aert mocht niet aantreden in zijn tijdritpak van ploegsponsor AGU, naar eigen zeggen 'het snelste tijdritpak ter wereld', maar moest als leider in het algemeen klassement het gele pak van Santini dragen. Kenners schatten dat Van Aert hiermee ongeveer tien seconden verloor. Met gelijke wapens had de Belg dus hoogstwaarschijnlijk ook dat duel gewonnnen van Ganna. Is Van Aert dit jaar de beste tijdrijder ter wereld? We zouden durven zeggen van wel.

2) Het tijdritparcours is in tegenstelling tot in 2021 in het voordeel van Van Aert

Ook het tijdritparcours zou dit jaar in het voordeel van Van Aert gespeeld hebben. Waar de tijdrit op het WK in Brugge volkomen vlak was, telt het parcours in Australië 312 hoogtemeters over een afstand van 34,2 kilometer. Niet zo zwaar als bijvoorbeeld de Olympische tijdrit in Tokio (846 hoogtemeters op 44,2 kilometer), maar wel constant op en af. Ideaal voor de krachtmens die Van Aert is. Ganna – die enkele kilo’s meer moet meesleuren – verkiest daarentegen volledig vlakke tijdritparcoursen.

Uiteraard zijn er nog andere kandidaten voor tijdrit-goud. Remco Evenepoel bijvoorbeeld. Op een golvend tijdritparcours komt de winnaar van Luik-Bastenaken-Luik doorgaans uitstekend uit de verf. De vraag is echter hoe Evenepoel uit de Vuelta a España komt. De bedoeling is dat hij een algemeen klassement najaagt, wat uiteraard enorm veel energie kost. Stel dat Evenepoel de Vuelta uitrijdt, en dat is het plan, dan zit hij op zondag 11 september nog toertjes te draaien in Madrid. Amper één week later staat de tijdrit in Australië al op de kalender. Reken daar nog eens de jetlag bij – in Wollongong is het acht uur later dan in de Spaanse hoofdstad - en je weet hoe moeilijk het zal zijn voor Evenepoel om op volle kracht aan de start van de tijdrit te staan.

Ook renners als Stefan Bissegger, Stefan Küng, Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard zijn in staat om op dergerlijke parcoursen heel dicht te eindigen, maar we schatten Van Aert als tijdrijder toch nog hoger in. Ook Rohan Dennis, die al tweemaal wereldkampioen tijdrijden werd, is in principe iemand die mee kan dingen naar de wereldtitel. Ook hij zit echter met het probleem van de jetlag, indien hij de Vuelta uitrijdt.

3) Goud pakken in de tijdrit kan mentaal ook een boost geven en de druk wegnemen

Zoals hierboven al aangehaald, is de keuze om de tijdrit te schrappen ook een mentale kwestie. Nog maar eens een ereplaats in plaats van de wereldtitel zou Van Aert mentaal een tik kunnen geven. Geen WK tijdrijden staat gelijk aan geen ontgoocheling en geen verstoorde voorbereiding, zo redeneert men binnen het kamp Van Aert.

Maar je zou het ook op een andere manier kunnen bekijken. Wereldkampioen tijdrijden worden zou Van Aert een enorme boost geven. Het zou ervoor kunnen zorgen dat de renner van Jumbo-Visma met veel minder druk aan de start van de wegrit staat. Met al een regenboogtrui in de koffer zou de trip naar Australië al geslaagd zijn, ongeacht de afloop in de wegrit. Door de tijdrit te schrappen komt er nu misschien juist extra druk op Van Aert’s schouders te liggen voor de wegrit.

Conclusie

We beschikken niet over een glazen bol en kunnen dan ook niet voorspellen of Van Aert op 25 september met de regenboogtrui om de schouders en een gouden medaille om de nek op het podium in Wollongong zal staan pronken. Als hij de wereldtitel in de wegrit niet pakt, zullen er ongetwijfeld mensen zijn die beweren dat Van Aert de tijdrit had moeten rijden. Toch zijn wij geneigd de Belg gelijk te geven in zijn keuze om alles op de wegrit te zetten.

Er bestaat geen twijfel over dat een wereldtitel op de weg hoger aangeschreven staat dan een wereldtitel tijdrijden. Ook staat vast dat een week voor de wegrit de tijdrit rijden geen ideale voorbereiding is, fysiek noch mentaal. Van Aert mag dan wel over uitzonderlijke klasse beschikken, ook hij zal op honderd procent van zijn kunnen moeten zijn, wil hij wereldkampioen worden. Dat is nu eenmaal veel moeilijker te bekomen met ook de tijdrit op het programma. 'Control the controllables', zo leerde mental coach Rudy Heylen hem. Hoe goed Van der Poel, Julian Alaphilippe of Biniam Girmay in Australië voor de dag komen, ligt buiten Van Aerts macht. Er alles aan doen om in de best mogelijke vorm aan de start van de wegrit te komen is wel controllable. Dat is precies wat hij doet met het schrappen van de tijdrit.

Daarboven komt dat het parcours van de wegrit dit jaar op Van Aerts lijf geschreven is. Met de Mount Pleasant (1,1 kilometer aan 7,7 procent) een laatste keer op acht kilometer van de aankomst krijgen we een omloop voor de klassieke renners met punch in de benen. Gezien de veelzijdigheid van Van Aert zal er natuurlijk zelden een WK-parcours zijn waar de man uit Lille kansloos is, maar op een volledig vlakke omloop of een parcours in de bergen is de kans groot dat er weer net eentje beter is dan hem. Slaagt Van Aert erin de vorm van het voorjaar en de Tour de France te pakken te krijgen, zijn er op dit parcours weinigen die hun voet naast de Belg kunnen zetten.

Pakt Van Aert de wereldtitel op de weg en wordt hij geroemd om zijn gedurfde beslissing om de tijdrit te laten vallen, of grijpt hij naast de regenboogtrui en zal de kritiek de kop opsteken dat je de kans om wereldkampioen tijdrijden te worden niet mag laten schieten? Op 25 september omstreeks negen uur 's ochtends Nederlandse tijd kennen we het antwoord.